آیا شوهر از همسر خود ارث می برد

بله، در صورت فوت همسر، شوهر او از اموالش ارث می برد. این حق ارث بری تحت شرایط خاصی در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران تعیین شده است که اصلی ترین آن ها وجود عقد نکاح دائم و زنده بودن شوهر در زمان فوت همسر است. میزان سهم الارث بسته به وجود یا عدم وجود فرزند برای متوفی، متفاوت خواهد بود.

وقتی عزیزی از دست می رود، علاوه بر سوگ و اندوه، مسائل حقوقی مربوط به ترکه و تقسیم آن نیز پیش می آید که می تواند پیچیدگی های خاص خود را داشته باشد. یکی از این موارد مهم، سهم الارث شوهر از همسر متوفی است که ابهامات و سوالات زیادی را در ذهن افراد ایجاد می کند. آگاهی از قوانین مربوط به ارث بری شوهر از زن نه تنها برای خود مردانی که همسرشان را از دست داده اند، بلکه برای دیگر ورثه مانند فرزندان یا والدین زن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

در این مسیر، درک دقیق اصول و مواد قانونی می تواند چراغ راه باشد. از شروط لازم برای ارث بری گرفته تا موانع احتمالی و نحوه محاسبه سهم الارث در حالات مختلف، همگی جنبه هایی هستند که نیاز به شفاف سازی دارند. این مقاله با نگاهی جامع، به بررسی تمامی این موارد می پردازد و تلاش می کند تا گامی موثر در جهت رفع ابهامات و افزایش دانش حقوقی در این زمینه بردارد.

مفهوم ارث در قانون مدنی ایران و علت ارث بری زوجین

در نظام حقوقی ایران، مفهوم ارث و تقسیم آن بر اساس آموزه های فقه اسلامی و مواد قانون مدنی تنظیم شده است. درک این چارچوب برای هر کسی که با مسائل مربوط به ترکه سروکار دارد، حیاتی به نظر می رسد. وقتی صحبت از ارث می شود، در واقع به مجموعه ای از دارایی ها و بدهی های یک شخص پس از فوت او اشاره داریم که به ورثه او منتقل می گردد.

ترکه چیست و چگونه تقسیم می شود؟

ترکه، که گاهی با واژه ماترک نیز شناخته می شود، تمامی اموال، دارایی ها، حقوق مالی و حتی دیون و تعهدات شخص متوفی را در بر می گیرد. این مجموعه، پیش از آنکه بین وراث تقسیم شود، مراحلی را طی می کند. ابتدا، هزینه های مربوط به کفن و دفن متوفی از آن کسر می شود. سپس، نوبت به پرداخت دیون و بدهی های متوفی می رسد که شامل مهریه، نفقه و هرگونه بدهی دیگری است که او به افراد یا نهادها داشته است. پس از این مراحل، اگر متوفی وصیت نامه ای نیز داشته باشد، تا یک سوم اموال او طبق وصیت عمل می شود. تنها پس از انجام این تسویه حساب ها و اجرای وصایاست که باقی مانمانده ترکه، میان وراث قانونی تقسیم می گردد.

موجبات ارث: نسب و سبب

قانون مدنی ایران در ماده ٨٦١ خود به صراحت بیان می دارد که موجبات ارث دو چیز است: نسب و سبب. رابطه نسبی، همان رابطه خونی است که میان افراد وجود دارد، مانند رابطه فرزند با پدر و مادر. اما رابطه سببی، که در موضوع ارث زوجین اهمیت می یابد، به واسطه عقد نکاح دائم ایجاد می شود. همین رابطه سببی است که زمینه را برای ارث بری زن و شوهر از یکدیگر فراهم می آورد و آنان را در کنار سایر وراث، از مستحقین ترکه قرار می دهد.

پاسخ نهایی: بله، مرد از همسر دائمی خود ارث می برد

با توجه به موجبات ارث، می توان به روشنی گفت که بله، مرد از همسر خود ارث می برد، مشروط بر آنکه رابطه زوجیت آنها از نوع نکاح دائم باشد. ماده ٩٤٠ قانون مدنی به صراحت این نکته را تایید می کند. این امر نشان می دهد که قانونگذار، پیوند زناشویی دائمی را از نظر حقوقی آنقدر مستحکم می داند که پیامدهای مالی آن را حتی پس از فوت یکی از طرفین، برای دیگری نیز لحاظ می کند.

شرایط کلیدی و موانع ارث بردن شوهر از زن

همانند بسیاری از قواعد حقوقی، ارث بری شوهر از همسر نیز تابع شرایط و ضوابطی است که باید به دقت رعایت شوند. همچنین، عوامل خاصی می توانند مانع این ارث بری گردند. درک این جزئیات، برای روشن شدن مسیر حقوقی پیش روی وراث ضروری است.

شرط اول: نکاح دائم و جاری بودن رابطه زوجیت

اساسی ترین شرط برای ارث بردن شوهر از همسر، وجود عقد نکاح دائم است. این یعنی اگر عقد ازدواج به صورت موقت (صیغه) بوده باشد، حتی با وجود اینکه تمامی شرایط دیگر مهیا باشند، هیچ گونه توارثی میان زوجین اتفاق نمی افتد. قانون به وضوح بر این مسئله تاکید دارد و حتی اگر در متن عقد موقت، شرط توارث (یعنی شرط ارث بردن از یکدیگر) گنجانده شود، این شرط باطل و فاقد اعتبار حقوقی خواهد بود؛ چرا که احکام ارث از قواعد آمره محسوب می شوند و امکان تغییر یا توافق بر خلاف آن ها وجود ندارد. علاوه بر این، رابطه زوجیت باید در زمان فوت زن نیز برقرار باشد. به این معنا که اگر زن و شوهر قبل از فوت زن از یکدیگر طلاق گرفته باشند و مدت عده نیز به پایان رسیده باشد، شوهر از همسر سابق خود ارث نمی برد. البته در این خصوص استثنائاتی وجود دارد که در ادامه به آن ها پرداخته خواهد شد.

شرط دوم: زنده بودن مرد در زمان فوت همسر

این یک اصل بدیهی در تمامی موارد ارث است. برای اینکه کسی از دیگری ارث ببرد، باید در زمان فوت مورث (شخص متوفی) زنده باشد. اگر شوهر قبل از همسرش فوت کرده باشد، یا همزمان با او فوت کند (مثلاً در یک حادثه مشترک و نتوان زمان دقیق فوت را تعیین کرد)، حقی برای ارث بری از همسرش نخواهد داشت. این اصل، پایه ای برای تعیین وراث قانونی و تقسیم ترکه است و بدون آن، موضوع ارث بری مطرح نمی شود.

موانع ارث: چه عواملی مانع ارث بری شوهر می شوند؟

قانون مدنی علاوه بر شرایط، موانعی را نیز برای ارث بری پیش بینی کرده است که در صورت وجود هر یک از آن ها، حتی با وجود سایر شرایط، فرد از ارث محروم می گردد. برخی از مهم ترین موانع ارث که می تواند مانع ارث بردن شوهر از همسرش شود، عبارتند از:

• قتل مورث: اگر شوهر، همسر خود را عمداً به قتل برساند، از ارث او محروم می شود. این قاعده برای جلوگیری از انتفاع قاتل از جرم خود وضع شده است.
• کفر: طبق قوانین فقهی و مدنی، وارث کافر از مورث مسلمان ارث نمی برد. اگرچه این مانع در روابط زوجین کمتر دیده می شود، اما از لحاظ حقوقی مطرح است.
• لعان: لعان به معنای قسم خوردن و ادعای متقابل زوجین مبنی بر زنا یا انکار نسب فرزند است که منجر به جدایی ابدی و سلب توارث می شود. اگرچه این مورد بیشتر در مورد فرزند و والدین مطرح است، اما به عنوان یکی از موانع کلی ارث معرفی شده است.
• ولد زنا: فرزندی که از رابطه نامشروع متولد شده باشد، از هیچ یک از پدر و مادر خود و بستگان آن ها ارث نمی برد. این مورد نیز بیشتر در مورد فرزندان کاربرد دارد.
• غایب مفقودالاثر: اگر ورثه ای غایب مفقودالاثر باشد و حکم موت فرضی او صادر شود، دیگر به عنوان وارث شناخته نمی شود.
• جنین: جنین نیز به شرط زنده متولد شدن و زنده ماندن برای مدتی هرچند کوتاه، ارث می برد وگرنه از موجبات ارث به شمار نمی آید. این موضوع بیشتر مربوط به سایر ورثه است.

بسیار مهم است که بدانیم هر یک از این موانع، دارای جزئیات و شرایط خاص خود هستند که بررسی دقیق آن ها در هر مورد خاص، نیازمند دانش حقوقی کافی است. با این حال، شرط نکاح دائم و زنده بودن در زمان فوت، پایه های اصلی ارث بری را تشکیل می دهند و موانع فوق می توانند این حق را ساقط کنند.

نحوه محاسبه دقیق سهم ارث شوهر از زن: با فرزند و بدون فرزند

پس از بررسی شرایط و موانع ارث بری، گام بعدی تعیین میزان سهم الارث شوهر است. این میزان، بسته به وجود یا عدم وجود فرزند برای متوفی، تفاوت چشمگیری خواهد داشت و در قانون مدنی به صراحت بیان شده است. در ادامه به شرح دقیق این حالات می پردازیم.

سهم ارث شوهر از زن در صورت وجود فرزند (مشترک یا از ازدواج قبلی)

وقتی زنی فوت می کند و از او فرزندی (اعم از فرزندان مشترک با شوهر فعلی یا فرزندان حاصل از ازدواج های قبلی) به جای می ماند، سهم الارث شوهر به یک چهارم (ربع) ترکه محدود می شود. این حکم در ماده ٩١٣ قانون مدنی پیش بینی شده است. این ماده به روشنی بیان می کند که وجود فرزند، سهم الارث شوهر را کاهش می دهد. نکته حائز اهمیت این است که تفاوتی نمی کند این فرزند یا فرزندان از ازدواج فعلی با شوهر باشند یا از همسران قبلی زن متوفی. همین که فرزندی از زن باقی مانده باشد، سهم شوهر به یک چهارم تقلیل می یابد.

مثال کاربردی: فرض کنید زنی با مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان دارایی (ترکه) فوت کرده و از او یک فرزند و یک شوهر باقی مانده است. در این حالت، سهم ارث شوهر ۲۵ میلیون تومان (یک چهارم از ۱۰۰ میلیون) خواهد بود و ۷۵ میلیون تومان باقی مانده، بین فرزند و سایر ورثه (اگر وجود داشته باشند) تقسیم می شود.

سهم ارث شوهر از زن در صورت عدم وجود فرزند

اگر زنی فوت کند و هیچ فرزندی از او (چه از شوهر فعلی و چه از ازدواج های قبلی) باقی نمانده باشد، سهم الارث شوهر افزایش می یابد و به یک دوم (نصف) کل ترکه می رسد. این نیز بر اساس ماده ٩١٣ قانون مدنی تعیین شده است. در این حالت، شوهر نیمی از دارایی های همسرش را به ارث می برد.

حال اگر زن متوفی، هیچ وارث دیگری به جز شوهر نداشته باشد (یعنی نه پدر و مادر، نه خواهر و برادر، و نه فرزند)، وضعیت خاصی پیش می آید. در این صورت، شوهر علاوه بر سهم قانونی یک دوم خود، باقی مانده ترکه (یک دوم دیگر) را نیز به عنوان رد ارث می برد. این موضوع در ماده ٩٤٩ قانون مدنی تصریح شده است. به عبارت دیگر، اگر وارث دیگری برای دریافت مازاد سهم شوهر وجود نداشته باشد، کل اموال متوفی به شوهر او منتقل می شود.

مثال کاربردی: تصور کنید زنی با ترکه ۱۰۰ میلیون تومان فوت کرده و تنها وارث او، شوهرش است (یعنی فرزندی ندارد و پدر و مادر یا سایر بستگان نسبی نیز در قید حیات نیستند یا واجد شرایط ارث نیستند). در این صورت، شوهر ابتدا ۵۰ میلیون تومان (یک دوم) را به عنوان سهم خود برمی دارد و سپس ۵۰ میلیون تومان باقی مانده را نیز به عنوان رد، به ارث می برد. نتیجه این می شود که تمام ۱۰۰ میلیون تومان به شوهر تعلق می گیرد.

سهم ارث شوهر از زن دوم

در مواردی که مرد دارای تعدد زوجات بوده و یکی از همسران او فوت می کند، قوانین سهم الارث برای هر همسر به صورت جداگانه و مستقل اعمال می شود. به عبارت دیگر، سهم الارث شوهر از هر همسر متوفی، بر اساس همان اصول و قواعدی است که پیش تر توضیح داده شد؛ یعنی یک چهارم در صورت وجود فرزند از آن زن، و یک دوم در صورت عدم وجود فرزند از آن زن. تعدد همسران مرد تاثیری بر میزان سهم الارث شوهر از همسر متوفی خود ندارد و سهم قانونی او ثابت باقی می ماند.

بررسی حالات استثنائی در ارث بری شوهر از زن

در کنار قواعد کلی ارث، قانون مدنی برای برخی حالات خاص نیز پیش بینی هایی دارد که ممکن است شرایط ارث بری شوهر از زن را تحت تاثیر قرار دهد. این استثناها، دقت و آگاهی بیشتری را در بررسی پرونده های ارث وبری می طلبند.

ارث در دوران عده طلاق رجعی

وقتی زن و شوهری از یکدیگر طلاق می گیرند، اگر طلاق از نوع رجعی باشد، زن باید مدتی را که به آن عده می گویند، نگه دارد. در این دوره، رابطه زوجیت از جهاتی همچنان پابرجا تلقی می شود و امکان رجوع مرد به همسرش بدون نیاز به عقد مجدد وجود دارد. ماده ٩٤٣ قانون مدنی به این حالت اشاره دارد و بیان می کند که اگر زن یا شوهر در دوران عده طلاق رجعی فوت کند، طرف دیگر از او ارث می برد. این قاعده اهمیت بالایی دارد زیرا نشان می دهد که حتی با وجود طلاق، در یک بازه زمانی خاص، آثار حقوقی زوجیت از جمله ارث بری، همچنان محفوظ می ماند. اما اگر طلاق بائن باشد (که در آن امکان رجوع نیست) یا مدت عده طلاق رجعی به پایان رسیده باشد، دیگر توارثی بین زوجین سابق وجود نخواهد داشت.

ارث در طلاق زن بیمار

یکی دیگر از حالات استثنایی که قانون مدنی به آن پرداخته، طلاق دادن همسر بیمار است. طبق ماده ٩٤٤ قانون مدنی، اگر مردی همسر خود را در حالی که او بیمار است طلاق دهد و زن ظرف مدت یک سال از تاریخ طلاق و به علت همان بیماری فوت کند، شوهر از او ارث می برد. البته این حکم مشروط به این است که شوهر در این مدت با زن دیگری ازدواج نکرده باشد. این قانون برای جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی وضع شده است، به این صورت که مرد با دیدن وخامت حال همسرش او را طلاق ندهد تا از ارث او محروم نشود. این ماده تضمین می کند که حقوق زن در چنین شرایطی حفظ شود و شوهر نتواند با طلاق، از پرداخت سهم الارث شانه خالی کند.

شایعه قانون جدید ارث مرد از زن: حقیقت یا خیال؟

در فضای مجازی و محاورات عمومی، گاهی شایعاتی مبنی بر تغییرات اساسی در قوانین ارث، از جمله قانون جدید ارث مرد از زن مطرح می شود. این شایعات، سردرگمی زیادی را برای افراد ایجاد می کند و ممکن است آنان را در پی یافتن اطلاعات نادرست به بیراهه بکشاند. اما حقیقت چیست؟

در واقعیت، هیچ گونه قانون جدیدی که تغییرات عمده ای در نحوه ارث بری مرد از زن ایجاد کرده باشد، به تصویب نرسیده است. قوانین مربوط به ارث، از جمله سهم الارث شوهر از همسر، ریشه در فقه امامیه داشته و به صورت مواد قانونی در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران (به ویژه مواد ٨٦١ تا ٩٤٩) تدوین شده اند. این قوانین جزو قواعد آمره به شمار می آیند، به این معنی که نمی توان با توافق یا اراده اشخاص، آن ها را تغییر داد یا از اجرایشان جلوگیری کرد. تغییر قواعد آمره، مستلزم فرآیندهای قانونی پیچیده و تصویب از سوی نهادهای قانون گذاری است که تاکنون در خصوص ارث بری شوهر از زن اتفاق نیفتاده است.

بنابراین، هرگونه ادعایی مبنی بر وجود قانون جدید ارث مرد از زن که سهم الارث را به کلی تغییر داده باشد، صرفاً یک شایعه بوده و فاقد اعتبار حقوقی است. آنچه امروز در مراجع قضایی و حقوقی ملاک عمل قرار می گیرد، همان مواد قانون مدنی است که سال هاست پابرجا هستند. آگاهی از این نکته می تواند از بروز سوءتفاهم ها و اتخاذ تصمیمات نادرست جلوگیری کند.

مراحل اداری و حقوقی مطالبه سهم الارث شوهر

پس از فوت همسر و مشخص شدن حقوق قانونی شوهر در زمینه ارث، نوبت به طی مراحل اداری و حقوقی برای مطالبه و دریافت سهم الارث می رسد. این فرآیند، که برای بسیاری ممکن است گیج کننده باشد، شامل گام های مشخصی است که رعایت آن ها ضروری است.

گواهی حصر وراثت

اولین و مهم ترین قدم در هر پرونده ارث، دریافت گواهی حصر وراثت است. این گواهی سندی رسمی است که توسط شورای حل اختلاف (یا دادگاه، بسته به ارزش ترکه) صادر می شود و در آن، تعداد و مشخصات تمامی وراث قانونی متوفی و میزان سهم الارث هر یک از آن ها به صراحت ذکر می گردد. بدون داشتن این گواهی، انجام هیچ گونه اقدامی برای تقسیم یا انتقال ترکه امکان پذیر نیست. شوهر به عنوان یکی از وراث قانونی، باید به همراه سایر وراث، برای دریافت این گواهی اقدام کند.

تقسیم ترکه و نقش شوهر

پس از دریافت گواهی حصر وراثت، ورثه می توانند برای تقسیم ترکه اقدام کنند. در صورتی که تمامی وراث بر نحوه تقسیم توافق داشته باشند، می توانند با تنظیم یک تقسیم نامه رسمی (چه در دفتر اسناد رسمی و چه با تنظیم یک توافق نامه عادی معتبر) ترکه را بین خود تقسیم نمایند. اما اگر میان وراث در خصوص تقسیم ترکه اختلاف نظر وجود داشته باشد، هر یک از ورثه، از جمله شوهر، می تواند با تقدیم دادخواست تقسیم ترکه به دادگاه صالح، از مرجع قضایی درخواست کند تا ترکه متوفی را بر اساس قانون تقسیم نماید. در این مرحله، دادگاه با در نظر گرفتن گواهی حصر وراثت و مواد قانونی مربوطه، سهم هر یک از وراث از جمله شوهر را مشخص و حکم به تقسیم آن می دهد.

نکات مهم در مورد اموال منقول و غیرمنقول

سهم الارث شوهر از همسر، شامل تمامی اموال و دارایی های زن، اعم از منقول (مانند پول نقد، حساب بانکی، سهام، خودرو و لوازم منزل) و غیرمنقول (مانند ملک، زمین و باغ) می شود. برخلاف سهم الارث زن (زوجه) که تا چند سال پیش صرفاً از قیمت ابنیه و اشجار (ساختمان ها و درختان) و اموال منقول بود و از عرصه (زمین) ارث نمی برد، سهم الارث مرد (زوج) از تمامی اموال زن، به همان نسبتی که قانون تعیین کرده، محاسبه می گردد. تغییرات اخیر در مواد ٩٤٦ و ٩٤٨ قانون مدنی که به زوجه امکان ارث بری از قیمت عرصه را داده است، تاثیری بر حق ارث بری کامل زوج از تمامی اموال ندارد، زیرا این محدودیت ها از ابتدا برای مرد وجود نداشته است.

سوالات متداول

آیا مهریه زن متوفی از سهم ارث شوهر کسر می شود؟

مهریه زن، دینی ممتاز است که بر ذمه شوهر قرار دارد. در صورت فوت زن، مهریه او به عنوان یک بدهی بر ترکه متوفی (در صورتی که مهریه عندالمطالبه بوده و پرداخت نشده باشد و زن مالک آن شده باشد) یا بر ذمه شوهر (اگر مهریه عندالمطالبه بوده و پرداخت نشده و از اموال زن محسوب شود) تعلق می گیرد. این بدان معناست که مهریه، پیش از تقسیم ترکه بین ورثه، باید پرداخت شود. بنابراین، اگر شوهر مهریه را پیش از فوت همسرش پرداخت نکرده باشد، باید آن را از اموال زن (یا در صورت عدم کفایت، از اموال خودش) به عنوان یک بدهی ممتاز بپردازد. پس از پرداخت مهریه است که سهم الارث شوهر از باقی مانده ترکه محاسبه و به او تعلق می گیرد.

اگر زن فقط بدهی داشته باشد، آیا شوهر باید بدهی ها را بپردازد؟

ارث شامل دارایی ها و بدهی های متوفی به صورت توأمان است. یعنی وراث، ترکه را با تمامی حقوق و تعهدات آن به ارث می برند. با این حال، ورثه فقط تا میزان اموالی که به ارکه برده اند، مسئول پرداخت بدهی های متوفی هستند. به عبارت دیگر، هیچ وراثی (از جمله شوهر) بیش از سهم خود از ترکه، مکلف به پرداخت بدهی های متوفی نیست. اگر ترکه زن متوفی فقط شامل بدهی باشد و هیچ دارایی ای برای پوشش آن نباشد، شوهر یا سایر ورثه، مسئولیتی برای پرداخت بدهی ها از اموال شخصی خود نخواهند داشت. این اصل، موسوم به قاعده «تا میزان ترکه» است.

آیا فرزندخوانده بر سهم ارث شوهر تاثیر می گذارد؟

بر اساس قوانین مدنی ایران، فرزندخوانده از نظر حقوق ارث، در حکم فرزند نسبی (خونی) محسوب نمی شود و به تبع آن، از والدین خوانده خود ارث نمی برد. این قاعده دو طرفه است؛ یعنی والدین خوانده نیز از فرزندخوانده ارث نمی برند. بنابراین، وجود فرزندخوانده برای زن متوفی، هیچ تاثیری بر سهم الارث شوهر او نخواهد داشت. سهم شوهر از زن، صرفاً بر اساس وجود یا عدم وجود فرزندان نسبی (خونی) زن تعیین می شود و فرزندخوانده در این محاسبه به هیچ وجه منظور نمی گردد.

آیا برای دریافت ارث شوهر، حتماً نیاز به وکیل است؟

برای دریافت سهم الارث شوهر، در بسیاری از موارد نیاز ضروری به وکیل نیست، به خصوص اگر تمامی ورثه توافق داشته باشند و مراحل اداری به سادگی پیش برود. اما، موضوع ارث و میراث می تواند پیچیدگی های زیادی داشته باشد؛ از جمله اختلافات میان وراث، وجود وصیت نامه های مبهم، اموال متعدد و پراکنده، بدهی های زیاد متوفی یا حتی موانع احتمالی ارث که ممکن است مطرح شوند. در چنین شرایطی، بهره مندی از مشاوره حقوقی تخصصی یک وکیل یا کارشناس حقوقی می تواند بسیار مفید باشد. وکیل می تواند در جمع آوری مدارک، پیگیری مراحل اداری، تنظیم دادخواست های لازم و دفاع از حقوق شوهر در دادگاه، راهنمایی و کمک های شایانی ارائه دهد و از اتلاف وقت، انرژی و بروز مشکلات حقوقی بیشتر جلوگیری کند.

نتیجه گیری

موضوع ارث بری شوهر از همسر متوفی، یکی از جنبه های مهم قانون مدنی ایران است که پیچیدگی ها و جزئیات خاص خود را دارد. همانطور که بررسی شد، مرد در صورت فوت همسر دائمی خود، حق ارث بری دارد که میزان آن بسته به وجود یا عدم وجود فرزند برای متوفی، متفاوت خواهد بود؛ یک چهارم در صورت وجود فرزند و یک دوم در صورت عدم وجود فرزند. همچنین، شرایطی مانند زنده بودن شوهر در زمان فوت همسر و نبود موانع قانونی، از ارکان اصلی این حق هستند.

بررسی حالات استثنائی مانند ارث در دوران عده طلاق رجعی و طلاق زن بیمار، نشان می دهد که قانونگذار به تمامی جوانب این رابطه حقوقی توجه داشته است. مهم تر از همه، روشن شد که شایعه قانون جدید ارث مرد از زن صحت نداشته و همان قوانین دیرین فقهی و مدنی، همچنان ملاک عمل هستند. با این تفاسیر، آگاهی دقیق از حقوق و وظایف، می تواند به افراد کمک کند تا در مواجهه با این موضوع حساس، تصمیمات صحیح و قانونی اتخاذ کنند.

در نهایت، با توجه به تنوع و پیچیدگی های احتمالی در هر پرونده، توصیه می شود که در صورت مواجهه با موارد خاص یا وجود هرگونه ابهام، حتماً با یک وکیل متخصص یا مشاور حقوقی مجرب مشورت شود. این اقدام می تواند از بروز مشکلات حقوقی آتی جلوگیری کرده و فرآیند مطالبه سهم الارث را به صورت صحیح و قانونی پیش ببرد.