برنامه درسی مدارس باید بازمهندسی شود – خبرگزاری دکتر شهاب | اخبار ایران و جهان

به گزارش دکتر شهاب، علیرضا کاظمی روز شنبه ۱۷ شهریور ۱۴۰۳ در نشست و دیدار صمیمانه با کارکنان سازمان پژوهش و برنامه ریزی که در محل این سازمان برگزار شد، با بیان روایتی از امام صادق (ع) افزود: آنچه که انسان را بالا می‌برد و ارتقا می‌دهد چیزی جز ذکر خداوند متعال نیست. بنابراین نباید از ذکر خداوند که نقطه اتصال است به خاطر امور مادی و دنیوی غافل شویم.

وی با بیان اینکه تربیت از سخت‌ترین کارهاست، ادامه داد: تربیت اجبار بردار نیست و مؤلفه‌های مؤثر در آن بی نهایت هستند.

کاظمی بیان کرد: سازمان پژوهش از مجموعه‌های حساس و قلب وزارت آموزش و پرورش و حتی کشور است زیرا نقش بسیاری در آینده فرزندان این سرزمین دارد.

به گفته وی، امروز همه دستاوردهای کشور در سطوح و شکل‌های مختلف ریشه در آموزش و پرورش و نقش معلمان و فرهنگیان دارد.

وزیر آموزش و پرورش به دلایل ناکارآمدی آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: اولین دلیل ناکارآمدی در مسائل اجرایی و روزمره آموزش و پرورش است زیرا این امور از بودجه گرفته تا انتخابات وانتصابات همه را درگیر کرده است.

وی با بیان اینکه امروز نگرانم که حتماً روز اول دکتر شهاب کتاب درسی به دست دانش آموزان برسد، بیان کرد: امروز نگران ثبت نام دانش آموزان هستم. نگران نقل و انتقالات هستم و همه این ها دغدغه‌های روزمره و جاری است که سرعت ما در رسیدن به نقطه غایی را آهسته می‌کند.

کاظمی با طرح سوالی که چرا مسؤولان نظام تعلیم و تربیت در ابتدایی‌ترین مسائل اجرایی آموزش و پرورش ناکارآمد هستند، افزود: در برخی موارد، ناکارآمدی‌ها آسیب جدی به نظام آموزش و پرورش می‌زند. مانند مشکلات هدایت تحصیلی در دوره‌ای نیز پرداخت مطالبات و حقوق معوق معلمان و بسیاری از مواردی که در جای خود نگران کننده بودند.

وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: یکی دیگر از ناکارآمدی‌های نظام تعلیم و تربیت، ناکارآمدی در تحقق مأموریت است که بسیار قابل توجه است زیرا مأموریت اصلی ما، تربیت است که از آن غفلت کرده ایم.

وی بیان کرد: باید از خود بپرسیم که مشکل کجاست و چرا نتوانستیم سند تحول را جلو ببریم و چرا خروجی آن را مشاهده نمی‌کنیم. امروز با دانش آموزانی مواجه هستیم که فاصله زیادی با انتظار سند تحول بنیادین دارند و این نشانه و مصداقی از ضعف در تحقق مأموریت است.

کاظمی با بیان اینکه معتقدم که مغز متفکر و قلب نظام تعلیم و تربیت نیازمند باز مهندسی عمیق است، گفت: نیازمند معماری و بازطراحی در این قسمت هستیم و اگر این کار را به سرانجام نرسانیم، سیکل معیوب ادامه خواهد داشت.

وی ادامه داد: در این خصوص، مأموریت به پژوهشگاه و شورای عالی آموزش و پرورش و سازمان پژوهش می‌دهم تا با معماری جدید، نظام تعلیم و تربیت را بازطراحی کنند.

کاظمی به دلیل دیگر ناکارآمدی نظام تعلیم و تربیت اشاره کرد و گفت: دلیل دیگر که نتوانستیم به نتیجه مطلوب برسیم فاصله بسیار با توقعات مورد انتظار از برنامه‌ها است.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی نیز در این مراسم با اشاره به مأموریت تأمین و تولید محتوای آموزش اضافه کرد: حوزه دوم مأموریتی سازمان پژوهش، تأمین و تولید مواد آموزشی است که در صدر مواد آموزشی، کتاب‌درسی قرارگرفتن است؛ اما تولیدات سازمان پژوهش در زمینه‌ی مواد آموزشی به کتاب‌درسی منحصر نمی‌شود. ما به‌غیراز کتاب‌درسی در حوزه تولید مجلات رشد و تولید محتواهای چندرسانه‌ای خصوصاً در قالب رمزینه‌های پاسخ سریع که در کتاب‌درسی درج شده فعال هستیم. همچنین دفتر انتشارات و فناوری آموزشی سازمان محتواهای متنوعی که به‌منظور فعالیت‌های تکمیلی حوزه آموزش و یادگیری انجام می‌شود مشغول فعالیت هستند.

حجت الاسلام علی لطیفی با اشاره به مأموریت ساماندهی تمامی تولیدات آموزشی و تربیتی برای متناسب‌سازی زیست‌بوم آموزش دانش‌آموزان عنوان کرد: حوزه سوم موضوع ساماندهی مواد آموزشی است. هرچند خود سازمان به طور مستقیم در تولید آنها نقشی نداشته باشد. لیکن از آن جهت که بتوان زیست‌بوم تولید مواد آموزشی متناسب با نیاز مدارس را ساماندهی کرد، برای سازمان با استناد به مصوبات قانونی موجود مأموریت تعریف شده است.

وی با نام‌بردن از جشنواره‌های منتسب به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، به تعریف مأموریت آنها پرداخت و گفت: سازمان جشنواره‌های متعددی را برگزار می‌کند که کم‌وبیش با آنها آشنا هستید اعم از جشنواره بین‌المللی فیلم رشد، جشنواره تولید محتوای الکترونیکی رشد که نقش بسیار خوبی در فعال‌کردن جامعه تعلیم‌وتربیت و همچنین معلمان و همکاران ما در تولید محتواهای آموزشی و استفاده از آنها ایفا می‌کند. جشنواره ملی کتاب رشد که از قدیمی‌ترین جشنواره‌های کتاب است و نقش بسیار مؤثری در شناسایی و سامان‌دهی کتاب‌ها و منابع تربیتی مورداستفاده دانش‌آموزان دارد. چهارمین جشنواره سازمان جشنواره عکس و تصویرگری رشد است که برای تأمین تصویرگری‌ها و عکس‌های موردنیاز کتاب‌های درسی است.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با بیان اهمیت پژوهش در کنار برنامه‌ریزی‌های مربوط به حوزه برنامه‌ریزی درسی افزود: حوزه چهارم مأموریتی سازمان، پژوهش است. در حوزه پژوهش بخشی از فعالیت‌ها در خود سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی انجام می‌شود که عمدتاً پژوهش‌هایی مربوط به برنامه‌ریزی درسی و تألیف نگارش کتاب‌درسی یا تولید محتوا است. بخش دیگر فعالیت‌های پژوهشی در پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش انجام می‌شود.

لطیفی پیرامون آخرین مأموریت کلی سازمان با موضوع اشاعه و ترویج برنامه درسی گفت: معتقدیم که برنامه‌ریزی درسی بدون ترویج و اشاعه مناسب، زمینه اجرای مساعد را پیدا نخواهد کرد. ما همیشه با چالشی مواجهه هستیم که از جنس فاصله میان‌برنامه درسی اجرا نشده و اجرا شده است. قطعاً بخشی از این فاصله باید به‌وسیله اشاعه از بین رود. بااهمیت این حوزه اما گاهی این بخش سازمان در زمینه اشاعه نادیده گرفته شده است. ما در دوره جدید بنای خود را در سازمان گذاشته‌ایم که این بخش از سازمان راهم به‌صورت جدی‌تری پیگیری کنیم.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با تاکید بر عزم و اراده جدی سازمان در جهت کارامدی و تحول در برنامه درسی با اشاره به طراحی نظام شایستگی پایه و عمومی دانش آموزان گفت: «طرح‌واره» عنوان طراحی است که برای دستیابی به وضعیت تحولی برنامه درسی در مدارس از آن یاد می‌کنیم. این طرح‌واره بر سه پایه تعریف شده که سه مأموریت برای سازمان تعریف می‌کند. شایان ذکر است که ذهنیت ما نسبت به ایجاد تحول در برنامه درسی این است که باید از منظر مدرسه به برنامه درسی نگاه کنیم. شاید یکی از مهمترین چالش‌های ما در آموزش و پرورش عدم وجود همین نگاه باشد.

وی افزود: مأموریت دومی که طرحواره برای سازمان به تصویر می‌کشد، غنی سازی مدرسه از مواد و منابع آموزشی متنوع ونه فقط کتاب درسی است. این مواد و منابع آموزشی در چارچوب برنامه درسی معنا پیدا می‌کند و بصورت مستقیم بی معناست. مأموریت سوم ما آن است که نظام پشتیبانی علمی مناسب و کارامد در مدرسه برای اجرای فعالیت‌های مختلف داشته باشیم. ما نمی‌توانیم به مدارس کتاب درسی و منابع بدهیم و خود را از این عرصه رهاکنیم. پشتیبانی علمی مناسبی نیاز دارد که نه تنها وظیفه سازمان است بلکه وظیفه تمامی بخش‌های آموزش و پرورش است که مأموریت جدی استانی و منطقی ما محسوب می‌شود.