حل این معما، ۸۰ میلیارد تومان جایزه دارد!

به گزارش دکتر شهاب، بعد از انتشار مطالعه جدیدی که نشان می‌داد شباهت‌های قابل‌توجهی میان نمادهای خط دره سند (خط سند یا خط ایندوس) و نمادهای یافت‌شده روی سفال‌های باستانی تامیل وجود دارد، نخست‌وزیر ایالت تامیل نادو هند، جایزه‌ای برای رمزگشایی این نمادها تعیین کرد.

به نقل از زومیت، تمدن دره سند که به تمدن هاراپان نیز شهرت دارد، حدود پنج هزار سال پیش در دشت‌های حاصلخیز رود سند شکوفا شد. این منطقه اکنون جزء بخش‌های شمال غربی هند و پاکستان است.

تمدن دره سند به دلیل برنامه‌ریزی شهری پیشرفته و شبکه‌های تجاری پیچیده‌اش معروف است. از این تمدن خطی بر جای مانده که دانشمندان با وجود بیش از یک قرن تلاش برای رمزگشایی آن، هنوز به نتیجه نرسیده‌اند. خط مذکور که شامل حدود چهار هزار نوشته می‌شود، عمدتا روی مهرها، سفال‌ها و لوح‌ها دیده می‌شود. بیشتر نوشته‌ها کوتاه بوده و پنج تا شش نماد دارند، درحالی‌که طولانی‌ترین نوشته‌ی شناخته‌شده شامل ۳۴ نماد است.

ازآنجا که خط تمدن دره سند کوتاه است و هیچ نوشته‌ی بلندتر یا آثار دوزبانه‌ای مانند سنگ روزتا وجود ندارد که بتواند به رمزگشایی از آن کمک کند، تلاش‌های دانشمندان برای رمزگشایی از آن حاصلی نداشته است. خط سند اولین بار در سال ۱۸۷۵ توجه بین‌المللی را جلب کرد. در آن زمان مهری متعلق به تمدن دره سند توسط باستان‌شناس بریتانیایی الکساندر کانینگهام منتشر شد.

از آن زمان، نظریات مختلفی مطرح شده است که خط سند را به زبان‌های دراویدی، خط برهمایی اولیه، زبان هندوآریایی اولیه و حتی سومری نسبت داده‌اند؛ اما هیچ‌یک از این نظریه‌ها در سطح جهانی مورد پذیرش واقع نشده است.

آسکو پارپولا، هندشناس مشهور، خط سند را به‌عنوان مهم‌ترین سیستم نوشتاری که هنوز رمزگشایی نشده، توصیف کرده است. با وجود پیشرفت‌هایی که در زمینه‌های زبان‌شناسی و باستان‌شناسی حاصل شده، زبان، کاربرد و معنای این زبان هنوز درک نشده است.

مطالعات اخیر نشان داده‌اند که شاید خط سند با نگاره‌های ابتدایی تامیل نادو ارتباط داشته باشد. پژوهشگران بیش از ۱۴ هزار قطعه سرامیکی تامیل نادو را مقایسه کردند و دریافتند شباهت‌هایی با خط دره سند دارد. به گفته‌ی آن‌ها، ۶۰ درصد علامت ها با هم همخوانی دارد و این امر می‌تواند نشانگر ارتباط فرهنگی میان تمدن جنوب هند و تمدن دره سند باشد.

اعلام جایزه، موجب توجه دوباره به زبان سند شد و دانشمندان کامپیوتر، مهندسان و زبان‌شناسان پیشنهاداتی را ارائه کردند. پژوهشگرانی مانند نیشا یاداو از موسسه پژوهش‌های بنیادی تاتا از یادگیری ماشین برای تجزیه‌وتحلیل الگوهای خط مذکور استفاده کرده‌اند. گرچه برخی کارشناسان نسبت به توانایی یادگیری ماشین در رمزگشایی از این زبان تردید دارند.

در صورتی که رمزگشایی خط ایندوس موفقیت‌آمیز باشد، اطلاعاتی درباره حکمرانی، عادات تجاری و باورهای تمدن دره سند فاش خواهد کرد. جایزه‌ای که تامیل نادو تعیین کرده است، همچنین نشان‌دهنده تلاش این ایالت برای برجسته‌کردن میراث فرهنگی خود و ارتباط آن با یکی از مرموزترین تمدن‌های تاریخ است.

۵۸۵۸