خلاصه کتاب جامعه شناسی حقوق زن ( نویسنده محمد حسن بردبار )

کتاب «جامعه شناسی حقوق زن» اثر دکتر محمدحسن بردبار، سفری عمیق به سیر تاریخی و تحولات جایگاه زن در تمدن های بشری است. این اثر با تحلیل جامعه شناختی، خواننده را با ریشه های حقوق زن از دوران باستان تا عصر مدرن آشنا ساخته و الگویی نوین برای درک این حقوق ارائه می دهد. کتاب نه تنها به بررسی تحولات تاریخی می پردازد، بلکه با رویکردی انتقادی و تحلیلی، خواننده را به تأمل درباره بنیان های حقوقی و اجتماعی زنان در جوامع گوناگون و عصر حاضر دعوت می کند.

بررسی جایگاه و حقوق زن، موضوعی است که از دیرباز در کانون توجه اندیشمندان و جوامع قرار داشته است. وضعیت زنان در هر دوره و تمدنی، نه تنها بازتاب دهنده ساختارهای اجتماعی و فرهنگی آن زمان است، بلکه معیار مهمی برای سنجش میزان پیشرفت و تعالی یک جامعه به شمار می رود. کتاب «جامعه شناسی حقوق زن» به قلم دکتر محمدحسن بردبار، اثری ارزشمند است که با رویکردی جامع، خواننده را در فهم عمیق این سیر تحولات همراهی می کند.

این کتاب صرفاً یک روایت تاریخی نیست؛ بلکه تحلیلی جامعه شناختی از چگونگی شکل گیری، تغییر و تحول حقوق و تکالیف زن در بستر تمدن های گوناگون را ارائه می دهد. از دوران نخستین بشریت و نظام طبیعت سالاری تا پیچیدگی های عصر صنعت و ظهور نظام ارزش سالاری، دکتر بردبار با استدلال های محکم و شواهد تاریخی، خواننده را به درکی نو از این موضوع رهنمون می سازد. هدف از ارائه این خلاصه، فراهم آوردن فرصتی برای علاقه مندان است تا بدون نیاز به مطالعه کامل کتاب، با ساختار کلی، مباحث محوری و استدلال های اصلی این اثر برجسته آشنا شوند و درک جامع و ساختارمندی از محتوای آن به دست آورند.

درباره نویسنده: دکتر محمدحسن بردبار

دکتر محمدحسن بردبار، فقیهی فرزانه و پژوهشگری توانا در حوزه های حقوق و جامعه شناسی بود. ایشان سال ها عمر گران بهای خود را صرف کنکاش و بررسی موشکافانه در ابعاد مختلف جامعه شناسی حقوق زن نمودند. آثار ایشان، به ویژه «جامعه شناسی حقوق زن»، نه تنها محصول دانش عمیق، بلکه حاصل سال ها تفکر و تحقیق بی وقفه در این زمینه حساس و پرچالش است.

ایشان با بهره گیری از سوابق علمی و پژوهشی گسترده خود در رشته هایی چون حقوق و علوم اجتماعی، توانستند جایگاهی برجسته در ادبیات علمی کشور در حوزه مطالعات زنان و خانواده کسب کنند. دیدگاه های دکتر بردبار، همواره بر پایه مستندات تاریخی و تحلیل های جامعه شناختی قرار داشته و به همین دلیل، آثار ایشان برای دانشجویان، پژوهشگران و تمامی علاقه مندان به فهم جایگاه زن در بستر تاریخ و تمدن، از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار است. کتاب «جامعه شناسی حقوق زن» در حقیقت یک نقشه راه برای درک تحولات پیچیده و چندوجهی حقوق زن در جوامع گوناگون از دیدگاه یک فقیه و جامعه شناس عمیق نگر است.

چکیده کلی کتاب: مسیر تحولات حقوق زن از دیدگاه بردبار

کتاب «جامعه شناسی حقوق زن» یک سفر تحلیلی و تاریخی است که خواننده را از دوران طبیعت سالاری و نخستین ساختارهای اجتماعی بشریت به سوی پیچیدگی های دوران مدرن و نظام صنعت سالاری می برد و در نهایت به مفهوم محوری «نظام ارزش سالاری» می رساند. محور اصلی این کتاب، بررسی دقیق و جامعه شناختی جایگاه و حقوق زن در تمدن های مختلف است. نویسنده با نگاهی عمیق، پیوند ناگسستنی میان شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی هر عصر را با وضعیت حقوقی و اجتماعی زنان در آن دوره به تصویر می کشد.

دکتر بردبار معتقد است که زن همواره معیار سنجشی برای پیشرفت یا عقب ماندگی، پاکی یا فساد، و حتی شکوفایی یا اضمحلال اخلاقی و اجتماعی یک جامعه بوده است. این اثر تلاش می کند تا با شناخت رابطه تاریخی شرایط اجتماعی تمدن ها با حقوق زن و خانواده، و همچنین درک تحولات پرشتاب جامعه امروز، راه حل های کاربردی و نوینی را در چارچوب اصول نظام «ارزش سالار اسلامی-علوی» بیابد. هدف نهایی این اثر، نه تنها ارائه یک تحلیل تاریخی، بلکه یافتن علل ناکامی جوامع اسلامی در استقرار کامل نظام اسلامی و انطباق آن با شرایط روز است، تا از این طریق به ارتقاء جایگاه زن در جامعه کمک شود.

خلاصه فصل به فصل کتاب جامعه شناسی حقوق زن

کتاب «جامعه شناسی حقوق زن» در هفده فصل تدوین شده است که هر یک از فصول، دریچه ای به سوی بخش مهمی از سیر تاریخی و جامعه شناختی حقوق و تکالیف زن در تمدن های مختلف می گشاید. این ساختار منظم، به خواننده امکان می دهد تا با یک دید کلی و جامع، ابعاد گوناگون این موضوع را درک کند.

فصل اول: جامعه شناسی حقوق زن در دوران طبیعت سالاری

این فصل، دروازه ورود به تاریخ حقوق زن است و به تبیین مفهوم «طبیعت سالاری» می پردازد. در این دوره، زندگی بشر در ارتباط تنگاتنگ با طبیعت بود و قوانین اجتماعی و حقوق فردی، از جمله حقوق زن، به شدت تحت تأثیر شرایط طبیعی و غریزی قرار داشت. خواننده در این بخش درمی یابد که چگونه محدودیت ها و توانمندی های طبیعی، نقش زن در جوامع اولیه، تقسیم کار و شکل گیری خانواده را تحت الشعاع قرار می داد و بنیان های اولیه حقوق زن در بستری ساده اما قدرتمند شکل می گرفت.

فصل دوم: حقوق زن در نظام مالکیت سالاری

با پیشرفت تمدن ها و ظهور کشاورزی و شهرنشینی، نظام «مالکیت سالاری» پدید آمد. این فصل به بررسی چگونگی گذار از طبیعت سالاری به این نظام جدید و پیامدهای آن بر وضعیت اجتماعی و حقوقی زنان می پردازد. با پیدایش مفهوم مالکیت خصوصی، به ویژه مالکیت زمین و منابع تولید، ساختارهای قدرت تغییر کرد و این تغییرات، تأثیر عمیقی بر حقوق زن گذاشت. زن که در دوران طبیعت سالاری شاید از نقش های خاص خود برخوردار بود، در این دوره گاه به مثابه بخشی از مایملک مرد نگریسته می شد و حقوق او تابعی از قواعد مالکیت محور بود.

فصول ۳ تا ۹: نظام مالکیت سالاری در جوامع باستان

این هفت فصل، قلب تپنده بررسی تاریخی کتاب است و خواننده را به سفری عمیق در تمدن های بزرگ باستانی می برد تا با جایگاه و حقوق زن در هر یک از آن ها آشنا شود. این بخش به تفصیل به بررسی ابعاد گوناگون حقوقی و اجتماعی زنان در بسترهای تاریخی و فرهنگی متفاوت می پردازد.

• سومر

  در این بخش، خواننده با ویژگی های حقوقی زن در یکی از کهن ترین تمدن های بشری، سومر، آشنا می شود. بررسی الواح گلی و قوانین سومری نشان می دهد که زنان در برخی جنبه ها حقوقی مستقل داشتند، از جمله حق مالکیت، تجارت، و حتی در مواردی نقش های مذهبی و اجتماعی برجسته. با این حال، محدودیت ها و قوانین خاص مربوط به ازدواج و طلاق نیز وجود داشت که جایگاه آنان را تعریف می کرد.

• مصر

  جایگاه زن در مصر باستان، تصویری متفاوت و تا حدی پیشروتر را ارائه می دهد. زنان مصری در مقایسه با بسیاری از تمدن های هم عصر، از آزادی های حقوقی و اجتماعی بیشتری برخوردار بودند. آن ها می توانستند مالک اموال شوند، ارث ببرند، تجارت کنند و حتی در محاکم قضایی شهادت دهند. این فصل به تحلیل ابعاد این آزادی ها و دلایل فرهنگی و اجتماعی آن می پردازد.

• بابل و آشور

  در این قسمت، قوانین و محدودیت های زنان در تمدن های بابل و آشور، به خصوص بر اساس قوانین حمورابی، مورد بررسی قرار می گیرد. با وجود قوانین مدون و پیچیده، جایگاه زن در این تمدن ها اغلب با محدودیت های بیشتری در مقایسه با مصر همراه بود. حقوق زنان بیشتر در بستر خانواده و مالکیت شوهر یا پدر تعریف می شد، اگرچه قوانینی برای حمایت از آن ها در برابر برخی سوءاستفاده ها نیز وجود داشت.

• یونان باستان

  این فصل، مقایسه ای جذاب بین جایگاه زن در اسپارت و آتن ارائه می دهد. در آتن، زنان عمدتاً به حوزه خانه محدود بودند و از حقوق سیاسی و اجتماعی بسیار محدودی برخوردار بودند. اما در اسپارت، به دلیل نیازهای نظامی و فرهنگی خاص، زنان از آزادی های بیشتری در تربیت بدنی و مدیریت امور خانوادگی بهره مند بودند. این تفاوت، نمونه ای بارز از تأثیر ساختارهای اجتماعی بر حقوق زن است.

• روم

  سیر تحولات حقوق زن در روم باستان، از دوره جمهوری تا امپراتوری، مورد بررسی قرار می گیرد. در ابتدا، زنان رومی تحت قیمومیت دائم پدر یا شوهر بودند، اما به تدریج با اصلاحات قانونی، آزادی های بیشتری کسب کردند، به ویژه در زمینه مالکیت و مدیریت ثروت. این تحولات نشان دهنده پویایی قوانین رومی و انعکاس تغییرات اجتماعی در آن است.

• هند

  این بخش به بررسی نظام طبقاتی و تأثیر عمیق آن بر وضعیت زنان در هند باستان می پردازد. نظام طبقاتی (وارنا و جاتی) نقش تعیین کننده ای در حقوق و تکالیف زنان داشت و جایگاه آنان به شدت تحت تأثیر طبقه اجتماعی و قوانین مذهبی و سنتی بود. از ازدواج های اجباری تا رسم ساتی (خودسوزی بیوه)، این فصل تصویر پیچیده ای از وضعیت زنان هندی را به نمایش می گذارد.

• ایران باستان

  جایگاه زن در دوره های مختلف ایران باستان، از هخامنشی تا ساسانی، در این فصل تحلیل می شود. شواهد تاریخی و باستان شناسی نشان می دهد که زنان در ایران باستان از جایگاه نسبتاً والایی برخوردار بودند و در برخی دوره ها حتی در امور حکومتی و نظامی نقش داشتند. حقوق مربوط به ازدواج، طلاق، مالکیت و ارث نیز مورد بررسی قرار می گیرد تا تصویری جامع از وضعیت زنان در این تمدن ارائه شود.

فصل دهم: حقوق و تکالیف زن در جامعه پیش از صنعت غرب

این فصل، خواننده را به قلب قرون وسطی و رنسانس در غرب می برد تا تحلیل جامعی از وضعیت زنان در این دوران ارائه دهد. در قرون وسطی، تحت تأثیر آموزه های کلیسا و ساختارهای فئودالی، نقش زنان عمدتاً به حوزه خانه و کلیسا محدود بود. با این حال، در دوران رنسانس و آغاز عصر جدید، تغییراتی در نگرش ها پدید آمد که هرچند آهسته، اما به تدریج راه را برای کسب حقوق بیشتر زنان در عرصه های فکری و هنری باز کرد. این فصل به بررسی این دگرگونی ها و پایداری برخی سنت ها می پردازد.

فصل یازدهم: حقوق و تکالیف زن در جامعه صنعت سالار

انقلاب صنعتی، نقطه عطفی در تاریخ بشریت و به تبع آن، در تاریخ حقوق زن به شمار می رود. این فصل به تحلیل تغییرات بنیادین اجتماعی ناشی از انقلاب صنعتی و اثرات مستقیم و غیرمستقیم آن بر حقوق زنان می پردازد. ورود زنان به کارخانه ها و بازار کار، هرچند با استثمار و شرایط دشوار همراه بود، اما به تدریج به آن ها استقلال اقتصادی بیشتری بخشید و زمینه ساز شکل گیری جنبش های مطالباتی برای حقوق برابر شد. خواننده در این بخش، عمق تحولات اقتصادی و اجتماعی را بر زندگی زنان مشاهده می کند.

فصل دوازدهم: اثر انقلاب صنعتی بر حقوق و تکالیف زنان

در ادامه فصل قبل، این بخش به بررسی دقیق تر پیامدهای انقلاب صنعتی می پردازد. ورود زنان به عرصه عمومی، شکل گیری جنبش های فمینیستی، و مطالبه حق رأی و حقوق برابر در آموزش و کار، از جمله مهمترین نتایج این دوران است. این فصل نشان می دهد که چگونه تغییرات ساختاری در اقتصاد، به تغییرات عمیق در ارزش ها، نقش ها و در نهایت، حقوق و تکالیف زنان منجر شد و مبارزات آنان برای برابری را شعله ور ساخت.

فصل سیزدهم: تحولات خانواده و ازدواج در نظام صنعت سالاری

نظام صنعت سالاری تنها بر نقش های اجتماعی زنان تأثیر نگذاشت، بلکه ساختار بنیادین خانواده و مفهوم ازدواج را نیز دگرگون کرد. این فصل به تحلیل تغییر از خانواده گسترده و کشاورزی محور به خانواده هسته ای و شهری می پردازد. استقلال اقتصادی نسبی زنان، انتخاب همسر بر پایه علاقه و نه صرفاً منفعت اقتصادی، و تغییر نقش های جنسیتی در خانه، از جمله موضوعات مورد بحث در این بخش است. این تحولات، خواننده را به تأمل در چگونگی شکل گیری خانواده مدرن و چالش های آن وا می دارد.

دکتر بردبار در طول کتاب خود به خوبی نشان می دهد که جایگاه زن در هر تمدن، آیینه تمام نمای ارزش ها، ساختارها و میزان پیشرفت آن جامعه است.

فصل چهاردهم: شکل گیری نظام ارزش سالاری

یکی از مهمترین و نوآورانه ترین مفاهیم مطرح شده در این کتاب، معرفی «نظام ارزش سالاری» است. پس از بررسی نظام های طبیعت سالاری، مالکیت سالاری و صنعت سالاری، نویسنده به این نتیجه می رسد که برای دستیابی به حقوق واقعی و پایدار برای زن، نیازمند سیستمی هستیم که نه بر طبیعت، نه بر مالکیت و نه بر صنعت، بلکه بر ارزش های متعالی انسانی و الهی استوار باشد. این فصل به معرفی چارچوب نظری این نظام و ضرورت آن از دیدگاه دکتر بردبار می پردازد و راه را برای بحث های بعدی باز می کند.

فصل پانزدهم: حقوق و تکالیف زن در نظام ارزش سالاری

پس از معرفی مفهوم نظام ارزش سالاری، این فصل به تشریح دقیق جایگاه زن بر پایه این ارزش ها می پردازد. نویسنده در این بخش، دیدگاه خود را که احتمالاً با رویکرد اسلامی-علوی همسو است، در خصوص حقوق و تکالیف زن در جامعه ای مبتنی بر ارزش ها، تبیین می کند. این بخش شامل مباحثی چون کرامت انسانی زن، نقش های اجتماعی او بر اساس شایستگی و نه جنسیت، و حقوقی که بر پایه عدالت و اعتدال برای او تعریف می شود، است. این فصل به خواننده چشم اندازی جدید از آینده ای ایده آل برای حقوق زن ارائه می دهد.

فصل شانزدهم: پذیرش نظام ارزش سالاری توسط مردم ایران

در این فصل، دکتر بردبار به تحلیل نحوه مواجهه و پذیرش نظام ارزش سالاری در جامعه ایران می پردازد. ایشان با نگاهی جامعه شناختی، عوامل فرهنگی، تاریخی و مذهبی که بر این پذیرش یا عدم پذیرش تأثیر می گذارد را بررسی می کند. این بخش به چالش ها و فرصت های پیاده سازی چنین نظامی در یک جامعه با پیشینه غنی فرهنگی و مذهبی می پردازد و به خواننده فرصت می دهد تا ابعاد عملیاتی دیدگاه نویسنده را درک کند.

فصل هفدهم: نتیجه: حقوق و تکالیف زن در عمل

فصل پایانی کتاب، به جمع بندی نهایی نویسنده و ارائه چشم اندازها و توصیه های عملی می پردازد. این بخش، در واقع چکیده اندیشه های دکتر بردبار است که چگونه می توان تئوری های مطرح شده در کتاب را به عمل درآورد و به ارتقاء واقعی جایگاه زن در جامعه کمک کرد. توصیه ها اغلب در راستای نظام ارزش سالاری بوده و شامل راه کارهایی برای تقویت خانواده، اصلاح قوانین، و ترویج فرهنگ مبتنی بر کرامت انسانی زن است. خواننده با این فصل، به یک جمع بندی جامع و عملی از مباحث کتاب می رسد.

نقاط قوت و نوآوری های کتاب

کتاب «جامعه شناسی حقوق زن» دکتر محمدحسن بردبار، اثری است که به دلایل متعددی در میان کتب مرتبط با مطالعات زنان برجسته می شود. رویکرد جامع و تطبیقی این کتاب، یکی از مهمترین نقاط قوت آن است. نویسنده با بررسی سیر تاریخی حقوق زن در تمدن های مختلف، از سومر و مصر باستان تا یونان، روم و ایران، و سپس دوران قرون وسطی و صنعت، دیدگاهی گسترده و فراتاریخی به خواننده می دهد که کمتر در آثار مشابه دیده می شود. این گستردگی، امکان مقایسه و تحلیل عمیق تر تحولات را فراهم می آورد.

علاوه بر این، طرح مفهوم «نظام ارزش سالاری» به عنوان یک الگوی مفهومی نوین برای تبیین حقوق زن، یک نوآوری فکری در این حوزه به شمار می رود. این مفهوم، فراتر از نگاه های صرفاً مادی یا تاریخی، به دنبال بنیان گذاری حقوق زن بر مبنای ارزش های اخلاقی و انسانی است که می تواند راهگشای بسیاری از چالش های امروز باشد. عمق تحلیل جامعه شناختی نیز از دیگر ویژگی های بارز این کتاب است. دکتر بردبار به شیوه ای ماهرانه، پیوند دقیق و ناگسستنی میان ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی هر عصر را با وضعیت حقوقی زنان به تصویر می کشد و نشان می دهد که چگونه این عوامل بر یکدیگر تأثیر متقابل دارند. این اثر، نه تنها به «چه چیزی» بلکه به «چرا» و «چگونه» این تحولات نیز پاسخ می دهد.

ایشان به روشنی بیان می کند که برای رسیدن به حقوق واقعی زن، باید از نظام هایی که صرفاً بر طبیعت، مالکیت یا صنعت استوارند، فراتر رفت و به نظامی مبتنی بر ارزش های متعالی روی آورد.

نقد و بررسی: چالش ها و بحث های پیرامون کتاب

هیچ اثر علمی و پژوهشی بدون امکان نقد و بررسی نیست و کتاب «جامعه شناسی حقوق زن» نیز از این قاعده مستثنی نیست. اگرچه این کتاب اثری بسیار ارزشمند و جامع است، اما می توان ابعاد قابل تأمل و بحث برانگیزی را نیز در آن یافت. یکی از این ابعاد می تواند میزان تفصیل و عمق پرداخت به برخی تمدن ها یا دوره ها باشد که ممکن است در نگاهی تخصصی تر، نیاز به بسط بیشتری داشته باشد. با توجه به وسعت موضوع، فشرده سازی اطلاعات تاریخی در برخی فصول اجتناب ناپذیر است که می تواند برای برخی پژوهشگران احساس نیاز به جزئیات بیشتر را ایجاد کند.

همچنین، مفهوم «نظام ارزش سالاری» هرچند نوآورانه است، اما ممکن است از سوی برخی منتقدان از جنبه های تئوریک و عملی مورد پرسش قرار گیرد. تبیین کامل چگونگی پیاده سازی عملی این نظام در جوامع پیچیده امروزی، با توجه به تنوع فرهنگی و ایدئولوژیک، می تواند موضوع بحث و تحلیل های بیشتری باشد. ارتباط مباحث کتاب با مسائل روز جامعه ایران و جهان در زمینه حقوق زنان، هرچند به صورت ضمنی در جای جای کتاب احساس می شود، اما می توانست با ارجاعات مستقیم تر به چالش های کنونی، کاربردی تر جلوه کند. این موضوع به ویژه در بخش نتیجه گیری و توصیه های عملی می توانست بسط یابد تا راهکارهای ملموس تری برای مواجهه با معضلات جاری ارائه دهد.

با این حال، باید اذعان داشت که جامعیت و عمق نگاه دکتر بردبار در این اثر، آن را به منبعی غنی برای آغاز بحث و تحلیل های بیشتر تبدیل کرده است. این کتاب بستری برای گفت وگوهای سازنده و توسعه مطالعات در حوزه حقوق زنان فراهم می آورد و خواننده را به تفکر واداشته تا خود به دنبال پاسخ ها و راه حل های نوینی برای چالش های پیش رو باشد.

کتاب جامعه شناسی حقوق زن برای چه کسانی ضروری است؟

کتاب «جامعه شناسی حقوق زن» اثری است که می تواند مخاطبان بسیار گسترده ای داشته باشد و مطالعه آن برای گروه های مختلفی ضروری به نظر می رسد. در گام نخست، دانشجویان رشته های علوم اجتماعی، حقوق، الهیات و مطالعات زنان، مخاطبان اصلی این اثر هستند. این کتاب منبعی بی بدیل برای آمادگی امتحانات، انجام پروژه های تحقیقاتی و آشنایی سریع و جامع با سرفصل ها و مباحث کلیدی در حوزه حقوق و جایگاه زن در تاریخ است. عمق مطالب و ساختار فصل به فصل آن، به دانشجویان کمک می کند تا درک نظام مندی از این موضوع کسب کنند.

پژوهشگران و محققان نیز می توانند از این کتاب به عنوان یک منبع مرجع استفاده کنند. این اثر به آن ها کمک می کند تا درکی سریع و عمیق از رویکرد، روش شناسی و یافته های اصلی دکتر بردبار داشته باشند و از آن در تحقیقات و مقالات خود بهره ببرند. برای فعالان حوزه زنان و حقوق بشر، این کتاب فرصتی برای آشنایی با مباحث نظری و تاریخی جایگاه و حقوق زن در جوامع مختلف و در جستجوی دیدگاه های جدید یا تحلیل های تاریخی فراهم می آورد. فهم ریشه های تاریخی و جامعه شناختی، می تواند به فعالیت های آن ها عمق و جهت گیری بیشتری ببخشد.

همچنین، علاقه مندان عمومی به مباحث اجتماعی، فرهنگی و فلسفه حقوق که می خواهند با دیدگاه های نویسنده و محتوای کتاب آشنا شوند، اما زمان یا فرصت کافی برای مطالعه کامل آن را ندارند، می توانند از این خلاصه بهره مند شوند و دیدگاهی کلی و در عین حال جامع از اثر کسب کنند. در نهایت، افرادی که قصد خرید کتاب را دارند نیز پیش از تصمیم گیری نهایی، می توانند از طریق این خلاصه، با ارزش محتوایی و جامعیت مطالب آن آشنا شده و تصمیم آگاهانه تری بگیرند.

مطالعه این اثر برای هر فردی که دغدغه فهم عمیق تر و ریشه ای تر جایگاه و حقوق زن در جوامع گذشته و حال را دارد، یک ضرورت انکارناپذیر است.

نتیجه گیری و پیشنهاد مطالعه

کتاب «جامعه شناسی حقوق زن» اثر ارزشمند و ماندگار دکتر محمدحسن بردبار، بی شک یک منبع مرجع در حوزه مطالعات زنان و حقوق اجتماعی به شمار می رود. این اثر با رویکردی جامع و تطبیقی، خواننده را به سفری عمیق در تاریخ تمدن ها می برد و سیر تحولات جایگاه و حقوق زن را از دوران طبیعت سالاری تا ظهور نظام ارزش سالاری به دقت بررسی می کند. ارزش محوری این کتاب در ارائه یک تحلیل جامعه شناختی عمیق است که نشان می دهد چگونه ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، وضعیت حقوقی زنان را در هر دوره شکل داده اند و بر آن تأثیر گذاشته اند.

با مطالعه این خلاصه، تصویری کلی از این سفر فکری و مفاهیم کلیدی آن برای خواننده ترسیم می شود. با این حال، باید توجه داشت که هیچ خلاصه ای نمی تواند جایگزین عمق و غنای مطالعه کامل یک کتاب باشد. جزئیات استدلال ها، شواهد تاریخی و عمق تحلیل های دکتر بردبار تنها با مطالعه نسخه کامل کتاب قابل درک است. بنابراین، به تمامی دانشجویان، پژوهشگران، فعالان و علاقه مندان به حوزه حقوق زنان قویاً توصیه می شود که برای درک کامل و بهره مندی حداکثری، نسبت به مطالعه کامل کتاب «جامعه شناسی حقوق زن» اقدام نمایند.

این اثر نه تنها دانش ما را درباره گذشته غنی تر می کند، بلکه ما را به تأمل در جایگاه و حقوق زن در جامعه معاصر و یافتن راهکارهایی برای آینده ای عادلانه تر و متعالی تر دعوت می کند. باشد که اندیشه های این پژوهشگر فقید، چراغ راهی برای نسل های آینده در مسیر دستیابی به عدالت و کرامت انسانی برای تمامی افراد، اعم از زن و مرد، باشد.