دیپلماسی رییسی؛ توسعه روابط با همسایگان با زبان دنیا

بررسی دستاورد های شهید جمهور/8

دولت سیزدهم برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران توانست بدون کاهش فشارهای تحریمی از سوی دولت های غربی، سطح روابط تجاری ایران با کشورهای همسایه و منطقه را در حد شگرفی افزایش دهد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری دکتر شهاب، دولت سیزدهم از ابتدایی روز های شروع به کار خود با دستورالعمل خارج کردن اقتصاد کشور از وابستگی به نتایج مذاکرات برجامی را در پیش گرفت و برای تحقق این مهم دولت دو راه کار تقویت روابط تجاری با همسایگان و تقویت حضور ایران در پیمان های اقتصادی- تجاری با کشور غیرمتخاصم مورد پیگیری قرار گرفت.

در یکی از اقدامات بسیار مهم دولت سیزدهم روابط تجاری ایران با اتحادیه اوراسیا تقویت شد. این اتحادیه را با 183 میلیون نفر جمعیت و واردت سالانه 388 میلیارد دلاری، می توان بازاری بزرگ دانست که در نزدیکی ایران واقع شده است. موافقت نامه تجارات آزاد بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اوراسیا موجب حذف تعرفه واردات 87 قلم کالا بین اعضای این اتحادیه می شود. همچنین این موافقت نامه گسترش همکاری ها را نیز تسهیل خواهد کرد.

اتحادیه اوراسیا شامل کشور های روسیه، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس می شود. موافقت نامه تجارت آزاد ایران با کشور های عضو اوراسیا روز دوشنبه 4 دی 1402 توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت جمهوری اسلامی ایران و کمسیون اقتصادی این اتحادیه و در حاشیه اجلاس سران اقتصادی اوراسیا در سن پترزبورگ امضا شد. اهمیت این تفاهم نامه به حدی بود که پوتین رییس جمهور روسیه در این خصوص گفت: «این توافقنامه اهمیت بالایی در زمینه تقویت روابط اتحادیه اوراسیا با یکی از بزرگترین و از لحاظ فناوری، پیشرفته ترین اقتصاد های منطقه اوراسیا خواهد داشت»

عضویت ایران در بریکس

در دیگر تحول شگرف در زمینه گسترش تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران در شهریور 1402 به عضویت رسمی بریکس درآمد. بریکس در ابتدا از چهار کشور هند، روسیه، آفریقای جنوبی و برزیل با هدف مقابله با نظام سلطه جهانی به رهبری آمریکا تشکیل شد. این گروه در 2009 میلادی تاسیس شده و هم اکنون محدوده آن 42 درصد از جمعیت جهان و 24 درصد از تجارت جهانی را تشکیل می دهد.

شایان ذکر است که بر اساس آمار 40 درصد صادرات و 35 درصد آمار واردات جمهوری اسلامی ایران در سال 2022 میلادی از مبدا یا به مقصد کشور های عضو بریکس بوده است. در همین راستا عضویت ایران دراین گروه علاوه بر تسهیل بخش عمده ای از تجارت خارجی ایران به خصوص با کشور های همسایه، با توجه به رویکرد های بریکس موجبات خنثی سازی اثر تحریم های غربی را نیز فراهم خواهد کرد.

عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای

در تیرماه 1402 شمسی در جریان بیست و سومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای عضویت رسمی ایران در این سازمان تصویب شد. سازمان شانگهای که بیش از 60 درصد مساحت اوراسیا را در بردارد، امکان توسعه مراودات اقتصادی ایران با کشور های قاره آسیا را بیش از پیش تقویت کرده است. همچنین عضویت ایران در پیمان امکان استفاده از ظرفیت های کشور های عضو برای مقابله با تحریم های غرب را تسهیل می کند.

عادی سازی روابط با عربستان

از سرگیری روابط سیاسی- اقتصادی با عربستان سعودی پس از 7 سال متمادی را می توان یکی از مهترین دستاورد های سیاسی اقتصادی دولت سیزدهم دانست. سال 1394 و دقیقا پیش از قطع روابط ایران و عربستان حجم مبادلات کشور با عربستان به 212 میلیون دلار رسیده بود که به ناگاه با بروز اختلافات تا سال 1401 به صفر کاهش یافته بود. سرانجام در آخرین روز های سال 1401 دولت اعلام کرد که با میانجی گری چین موفق به بازیافتن افق مشترکی در مسایل سیاسی- اقتصادی با عربستان سعودی شده است.

میزان افزایش حجم مبادلات تجاری با همسایگان

بر اساس آمار در 6 ماه دوم سال 1400 حجم صادرات ایران به کشور های همسایه اش در حدود 44 میلیون تن و با ارزش بیش از 15 میلیارد دلار بود که این آمار نشان دهنده افزایش 44 درصدی در تناژ صادرات و 47 درصدی از لحاظ ارزشی نسبت به دوره قبل از دولت سیزدهم است. همچنین  در سال 1401 کل تجارت با همسایگان به بیش از 27 میلیارد دلار رسید که رشدی 20 درصدی نسبت به سال قبل داشت.