نمونه لایحه تقاضای پابند الکترونیکی

پابند الکترونیکی راهکاری نوین در نظام قضایی است که به افراد محکوم به حبس فرصت می دهد دوران محکومیت خود را خارج از محیط زندان و تحت نظارت الکترونیکی سپری کنند. تنظیم یک لایحه تقاضای پابند الکترونیکی مستدل و جامع، گام نخست برای بهره مندی از این جایگزین حبس است. این لایحه باید شامل اطلاعات دقیق محکوم، نوع جرم، مستندات قانونی و دلایل محکمه پسندی باشد که نشان دهد فرد واجد شرایط لازم برای استفاده از این سیستم نظارتی است. این مقاله به تفصیل به تمامی ابعاد این فرآیند پرداخته و راهنمایی جامع برای تنظیم این لایحه ارائه می دهد.

نظام قضایی کشور در سال های اخیر به سمت اصلاح مجرمان و کاهش آسیب های ناشی از حبس گرایش بیشتری پیدا کرده است. در همین راستا، پابند الکترونیکی به عنوان یک ابزار نظارتی، به محکومان واجد شرایط این امکان را می دهد که به جای گذراندن تمام یا بخشی از دوران محکومیت خود در محیط زندان، تحت مراقبت سامانه های الکترونیکی، در محدوده مشخصی زندگی کنند. این تدبیر قانونی نه تنها به حفظ کانون خانواده و بازگشت زودهنگام فرد به جامعه کمک می کند، بلکه بار سنگینی را از دوش زندان ها برمی دارد.

با این حال، فرآیند درخواست پابند الکترونیکی، به دلیل پیچیدگی های قانونی و نیاز به ارائه مدارک و لوایح مستدل، می تواند برای افراد ناآشنا با موازین حقوقی چالش برانگیز باشد. بسیاری از افراد به دلیل عدم آگاهی از شرایط دقیق و نحوه تنظیم صحیح لایحه، فرصت استفاده از این امکان قانونی را از دست می دهند. این مقاله با هدف روشن ساختن ابهامات، ارائه یک راهنمای جامع و عملی، و معرفی نمونه لوایح کاربردی، تلاش می کند تا شانس موفقیت متقاضیان را در این مسیر افزایش دهد. در ادامه، سفری به دنیای پابند الکترونیکی خواهیم داشت و تمامی جزئیات لازم برای این تقاضا را بررسی می کنیم.

پابند الکترونیکی: گامی نوین در مسیر بازپروری و کاهش حبس

تصور کنید فردی به دلیل جرمی ناخواسته یا شرایط خاص اجتماعی، محکوم به حبس شده است. ورود به زندان نه تنها او را از خانواده و زندگی روزمره اش دور می کند، بلکه ممکن است آسیب های روحی و اجتماعی جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. در چنین شرایطی، پابند الکترونیکی به عنوان روزنه ای از امید، راهی برای گذراندن دوران محکومیت در محیطی کمتر محدودکننده را فراهم می آورد. این فناوری نوین، با هدف بازپروری و کاهش آسیب های زندان، به تدریج جایگاه خود را در نظام قضایی ایران پیدا کرده است.

پابند الکترونیکی در واقع یک دستگاه نظارتی الکترونیکی است که معمولاً به مچ پا یا دست فرد تحت مراقبت متصل می شود. این دستگاه، با بهره گیری از فناوری های پیشرفته ای مانند GPS، موقعیت مکانی فرد را به صورت لحظه ای ردیابی کرده و اطلاعات آن را به مرکز نظارت الکترونیکی ارسال می کند. به این ترتیب، مسئولان قضایی می توانند اطمینان حاصل کنند که فرد در محدوده جغرافیایی تعیین شده توسط دادگاه تردد می کند و از آن خارج نمی شود. هرگونه تلاش برای دستکاری یا خارج شدن از محدوده مجاز، بلافاصله از طریق هشدار به مرکز نظارت گزارش می شود.

اهداف قانونی از اجرای مراقبت الکترونیکی بسیار متنوع و در راستای رویکردهای نوین جرم شناسی و اصلاح مجرمان است. یکی از مهم ترین این اهداف، اصلاح و بازپروری فرد محکوم است. با قرار گرفتن در محیط خانواده و جامعه (هرچند با محدودیت)، فرصت بیشتری برای کار، تحصیل و بازسازی زندگی فراهم می شود. همچنین، این شیوه به کاهش جمعیت زندان ها و هزینه های نگهداری زندانیان کمک می کند. از بُعد اجتماعی، مراقبت الکترونیکی می تواند کانون خانواده را حفظ کرده و از آسیب های روحی و مالی ناشی از حبس سرپرست خانواده جلوگیری کند. در نهایت، این روش به بازگشت تدریجی و کنترل شده افراد به جامعه کمک کرده و فرصت ادغام مجدد را فراهم می آورد.

تفاوت های کلیدی پابند الکترونیکی با مفاهیم مشابه

برای درک بهتر جایگاه و کاربرد پابند الکترونیکی، لازم است آن را از دیگر مفاهیم مشابه حقوقی تمایز دهیم:

• آزادی مشروط: در آزادی مشروط، محکوم پس از گذراندن بخشی از حبس و در صورت احراز شرایطی نظیر حسن اخلاق، آزاد می شود و در دوران آزادی مشروط تعهداتی را رعایت می کند. در این حالت، نظارت فیزیکی یا الکترونیکی مستقیم معمولاً وجود ندارد و فرد از زندان آزاد می شود.
• رای باز (نظام نیمه آزادی): در نظام نیمه آزادی، محکوم می تواند با موافقت دادگاه و تحت نظارت، بخشی از ساعات روز را در خارج از زندان (مثلاً برای کار یا تحصیل) سپری کرده و شب ها به زندان بازگردد. این روش یک خروج موقت و روزانه از زندان است.
• حبس در منزل: این مفهوم که بیشتر در برخی نظام های حقوقی خارجی وجود دارد، به معنای گذراندن کامل دوران محکومیت در منزل است، اما لزوماً با استفاده از پابند الکترونیکی همراه نیست و ممکن است با روش های نظارتی دیگر انجام شود. در ایران، مراقبت الکترونیکی با استفاده از پابند الکترونیکی جایگزین حبس در منزل شده است.
• مرخصی از زندان: مرخصی، خروج موقت و کوتاه مدت از زندان برای اهداف خاص (مانند ملاقات خانواده یا امور ضروری) است و فرد پس از اتمام مرخصی باید به زندان بازگردد. این مفهوم با جایگزینی حبس به وسیله پابند متفاوت است.

بررسی شرایط قانونی دریافت پابند الکترونیکی: واجدین شرایط و استثناها

تصمیم گیری برای اعطای پابند الکترونیکی کاملاً تابع شرایط و ضوابط قانونی است که در ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی و آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی تبیین شده اند. برای اینکه یک فرد بتواند از این فرصت بهره مند شود، لازم است شرایط خاصی را احراز کند. این شرایط مانند یک پازل حقوقی هستند که هر قطعه آن باید در جای خود قرار گیرد تا تصویر نهایی شکل بگیرد و درخواست مورد پذیرش قرار گیرد.

نوع و درجه جرم (بر اساس ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی و اصلاحات ۱۳۹۹)

یکی از مهم ترین فاکتورها در تعیین صلاحیت فرد برای استفاده از پابند الکترونیکی، نوع و درجه جرم ارتکابی است. قانون گذار در این زمینه تمایزاتی قائل شده است:

* جرایم تعزیری از درجه ۵ تا ۸: برای افرادی که به این درجات از جرایم تعزیری محکوم شده اند، امکان تقاضای پابند الکترونیکی می تواند از ابتدای دوران حبس وجود داشته باشد. این بدان معناست که فرد می تواند پیش از ورود به زندان، درخواست خود را مطرح کند.
* جرایم تعزیری از درجه ۲، ۳ و ۴: در این موارد، قانون شرایط سخت گیرانه تری را پیش بینی کرده است. محکومان برای بهره مندی از پابند الکترونیکی، باید حداقل «یک چهارم» از مدت حبس خود را در زندان گذرانده باشند. پس از احراز این شرط، می توانند برای تقاضای پابند اقدام کنند.

برای شفافیت بیشتر، آشنایی با درجه بندی جرایم تعزیری ضروری است. این درجه بندی شامل هشت درجه است که از شدیدترین (درجه ۱) تا خفیف ترین (درجه ۸) را در بر می گیرد. به عنوان مثال، جرایم درجه ۵، حبس بیش از دو تا پنج سال و جرایم درجه ۸، حبس تا سه ماه را شامل می شوند. این معیار، نقش محوری در تعیین زمان و امکان تقاضای پابند دارد.

موارد خاص و استثنائات

تجربه نشان می دهد که در برخی موارد خاص، حساسیت پرونده افزایش یافته و امکان دریافت پابند الکترونیکی با محدودیت های جدی مواجه می شود یا اساساً منتفی می گردد:

* جرائم حدی و قصاص: این دسته از جرائم، به دلیل ماهیت خاص و مجازات های معین شرعی، اصولاً مشمول مراقبت الکترونیکی نمی شوند.
* جرائم امنیتی و خشونت آمیز خاص: جرائمی مانند سرقت مسلحانه، جرایم علیه امنیت ملی، یا مواردی که با خشونت شدید همراه بوده اند، معمولاً امکان استفاده از پابند الکترونیکی را ندارند یا شرایط بسیار سخت گیرانه ای برای آن ها در نظر گرفته می شود. هدف از پابند، بازپروری و نظارت است، نه ایجاد فرصت برای تکرار جرایم خطرناک.
* پابند الکترونیکی برای جرایم مواد مخدر: این بخش از پرونده ها پیچیدگی های خاص خود را دارند. در برخی مقادیر و درجات خاص، با توجه به اصلاحات قانونی و تشخیص دادگاه، امکان استفاده از پابند وجود دارد. اما برای مقادیر بالا و جرایم سازمان یافته، معمولاً با موانع جدی مواجه می شود. ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی شامل جرایم مواد مخدر با شرایط خاص می گردد.
* پابند الکترونیکی برای جرایم مالی: (مانند کلاهبرداری، خیانت در امانت، چک برگشتی) این جرائم به دلیل ماهیت غیرخشونت آمیز خود، از اولویت های مراقبت الکترونیکی محسوب می شوند. در صورت احراز شرایط دیگر، محکومان این جرائم می توانند شانس خوبی برای دریافت پابند داشته باشند، به خصوص اگر بتوانند ترتیبات جبران ضرر و زیان را فراهم کنند.
* پابند الکترونیکی برای سرقت: تفاوت بین سرقت عادی و سرقت مسلحانه یا خشن در اینجا بسیار مهم است. در سرقت های ساده، در صورت فقدان سابقه و شرایط مساعد دیگر، امکان بررسی درخواست پابند وجود دارد؛ اما در سرقت های خشن و مسلحانه، به دلیل ایجاد رعب و وحشت و ماهیت خطرناک جرم، معمولاً این امکان سلب می شود.
* پابند الکترونیکی برای مهریه: در حال حاضر، امکان استفاده از پابند الکترونیکی به جای حبس برای محکومان مهریه (به دلیل عدم پرداخت آن) وجود ندارد. دلیل اصلی این امر، ماهیت دین بودن مهریه و تفاوت آن با جرائم کیفری است که مشمول ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی می شوند. محکومان مهریه باید از طریق اعسار یا تقسیط، وضعیت مالی خود را روشن کنند.

سابقه کیفری مؤثر و اهمیت آن

یکی دیگر از شروط مهم برای پذیرش درخواست پابند الکترونیکی، «فقدان سابقه کیفری مؤثر» است. بر اساس ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی، سابقه کیفری مؤثر به محکومیت هایی گفته می شود که فرد را به تبع اجرای حکم، از حقوق اجتماعی محروم می کند. عدم وجود چنین سوابقی، نشان دهنده این است که فرد مجرمیت های جدی و مکرری در پرونده خود ندارد و این مسئله نقش تعیین کننده ای در تصمیم دادگاه خواهد داشت. در مقابل، وجود سوابق غیرمؤثر یا عدم سابقه، می تواند به دادگاه اطمینان بیشتری در خصوص اصلاح پذیری محکوم بدهد.

رضایت محکوم و جهات تخفیف مجازات (ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی)

رضایت قطعی فرد تحت مراقبت از پذیرش مراقبت الکترونیکی، شرطی اساسی است. این رضایت باید به صورت کتبی و بدون هیچ اجباری ابراز شود. علاوه بر این، وجود «جهات تخفیف» که در ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی برشمرده شده اند، می تواند نقش بسزایی در اقناع قاضی ایفا کند. این جهات شامل موارد زیر هستند:

• گذشت شاکی یا مدعی خصوصی.
• همکاری مؤثر متهم در شناسایی شرکا یا معاونان.
• اوضاع و احوال خاص مؤثر در ارتکاب جرم (مانند رفتار تحریک آمیز بزه دیده یا انگیزه شرافتمندانه).
• اعلام متهم قبل از تعقیب یا اقرار مؤثر وی.
• ندامت، حسن سابقه، یا وضع خاص متهم از قبیل کهولت یا بیماری.
• کوشش متهم به منظور تخفیف آثار جرم یا اقدام وی برای جبران زیان.
• خفیف بودن زیان وارده به بزه دیده.
• مداخله ضعیف شریک یا معاون در وقوع جرم.

پیش بینی اصلاح مرتکب و جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبات جبران

دادگاه باید بر اساس شواهد موجود، «پیش بینی اصلاح مرتکب» را داشته باشد. این پیش بینی ممکن است بر اساس حسن رفتار فرد در زندان (در صورت گذراندن بخشی از حبس)، ابراز ندامت، یا تعهد او به جبران خسارات وارده به شاکی باشد. همچنین، اگر جرم موجب ضرر و زیان مالی به شاکی شده باشد، محکوم باید یا ضرر را جبران کرده باشد یا ترتیبات معقولی برای جبران آن فراهم کند. این تعهدات، نشان دهنده مسئولیت پذیری فرد و آمادگی او برای بازگشت به زندگی عادی است.

معرفی محل سکونت مشخص و ثابت و امکان نصب تجهیزات

فرد متقاضی پابند الکترونیکی باید «محل سکونت مشخص و ثابت» را معرفی کند که امکان نصب و راه اندازی تجهیزات نظارت الکترونیکی در آن فراهم باشد. این محل نباید دارای موانع فنی برای عملکرد صحیح دستگاه باشد. در این زمینه، ارائه مدارک مالکیت یا اجاره نامه، به همراه کد پستی دقیق، از اهمیت بالایی برخوردار است. این شرط تضمین می کند که نظارت بر تردد فرد به درستی انجام خواهد شد و او در دسترس مراجع قضایی خواهد بود.

چک لیست مدارک لازم برای تقاضای پابند الکترونیکی

برای آغاز این فرآیند، جمع آوری دقیق و کامل مدارک حیاتی است. تصور کنید در حال چیدن یک پازل هستید که هر قطعه آن برای ساختن تصویر نهایی درخواست شما لازم است. کمبود یا نقص در هر یک از این مدارک می تواند روند بررسی را طولانی تر کرده یا حتی منجر به رد درخواست شود. بنابراین، توصیه می شود پیش از هر اقدامی، با دقت تمام این چک لیست را تهیه و مدارک لازم را جمع آوری کنید.

• نمونه لایحه درخواست پابند الکترونیکی: این لایحه باید با جزئیات کامل و مستند به مواد قانونی تنظیم شده و خواسته شما (درخواست مراقبت الکترونیکی) را به وضوح بیان کند. (نمونه هایی در ادامه ارائه خواهد شد.)
• کپی دادنامه قطعی محکومیت: این سند، اصلی ترین مدرک اثبات محکومیت شما و میزان حبس تعیین شده است.
• کپی کارت ملی و شناسنامه محکوم: برای احراز هویت متقاضی.
• مدارک محل سکونت: شامل سند مالکیت، اجاره نامه رسمی، یا گواهی سکونت به همراه کد پستی دقیق و کامل محل زندگی. این مدارک نشان دهنده محل دائمی سکونت شما هستند که قرار است محدوده تردد پابند در آنجا تعریف شود.
• گواهی حسن اخلاق و رفتار از زندان: برای محکومانی که بخشی از حبس خود را گذرانده اند، این گواهی که از سوی مسئولین زندان صادر می شود، نقش مهمی در اثبات اصلاح پذیری و آمادگی فرد برای آزادی تحت نظارت دارد.
• گواهی انقضای بخشی از محکومیت: (در صورت نیاز و برای جرایم تعزیری درجه ۲ تا ۴) این گواهی توسط واحد اجرای احکام صادر می شود و نشان می دهد که شما حداقل یک چهارم از حبس خود را تحمل کرده اید.
• رضایت نامه شاکی خصوصی: (در صورت وجود و تأثیرگذاری در پرونده) در برخی جرائم، گذشت شاکی خصوصی می تواند به عنوان یکی از جهات تخفیف، تأثیر مثبتی بر پذیرش درخواست داشته باشد.
• مدارک اثبات جهات تخفیف: هر مدرکی که بتواند یکی از موارد ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی را اثبات کند (مانند گواهی پزشکی برای بیماری، گواهی فوت همسر برای سرپرست خانوار بودن، مدارک سرپرستی خانواده).
• معرفی ضامن معتبر یا سند وثیقه: در برخی موارد، مرجع قضایی ممکن است برای اطمینان از حسن انجام تعهدات و جبران خسارات احتمالی به تجهیزات، درخواست تأمین وثیقه یا معرفی ضامن معتبر نماید.
• اصل و کپی وکالت نامه وکیل: در صورتی که فرآیند درخواست توسط وکیل پیگیری شود، ارائه وکالت نامه معتبر الزامی است.

مراحل گام به گام درخواست پابند الکترونیکی: از تنظیم لایحه تا نظارت

این مراحل، مانند پله هایی هستند که فرد را به هدفش نزدیک می کنند. هر مرحله نیازمند دقت، آگاهی و پیگیری است. برای کسانی که به دنبال تقاضای پابند الکترونیکی هستند، درک صحیح این فرآیند حیاتی است تا بتوانند با آمادگی کامل وارد این مسیر شوند. این سفر از لحظه تصمیم گیری برای درخواست آغاز شده و تا پایان دوره نظارت ادامه می یابد.

زمان بندی بهینه برای اقدام

بهترین زمان برای اقدام جهت درخواست پابند الکترونیکی، بستگی به درجه جرم و میزان حبس تعیین شده دارد:

1. قبل از ورود به زندان: برای جرایم تعزیری درجه ۵ تا ۸، امکان تقاضا از همان ابتدا وجود دارد. در این شرایط، فرد می تواند پیش از آنکه راهی زندان شود، درخواست خود را به دادگاه ارائه دهد.
2. پس از گذراندن بخشی از حبس: برای جرایم تعزیری درجه ۲ تا ۴، محکوم باید ابتدا یک چهارم از مدت حبس خود را در زندان گذرانده باشد. پس از احراز این شرط، امکان ارائه درخواست فراهم می شود.

تنظیم لایحه حقوقی درخواست پابند الکترونیکی

این مرحله یکی از مهم ترین گام هاست. لایحه باید به صورت دقیق، مستدل و با ارجاع به مواد قانونی مرتبط تنظیم شود. در نگارش آن، باید تمامی دلایل و شرایط فردی که شما را واجد شرایط دریافت پابند می کند، به وضوح ذکر شود. شفایت در بیان خواسته، ذکر شماره پرونده، نوع جرم، مدت حبس، و هرگونه جهات تخفیف (مانند ندامت، حسن رفتار در زندان، بیماری یا سرپرستی خانواده) ضروری است.

جمع آوری و تکمیل مدارک فوق الذکر

پس از تنظیم لایحه، نوبت به جمع آوری تمامی مدارکی که در بخش چک لیست مدارک به آن ها اشاره شد، می رسد. اطمینان حاصل کنید که همه مدارک کامل، به روز و دارای اعتبار قانونی باشند. نقص در مدارک، می تواند منجر به تأخیر در رسیدگی یا رد درخواست شود.

تقدیم لایحه و مدارک به دادگاه اجرای احکام کیفری

لایحه و مدارک تکمیل شده باید از طریق دفاتر خدمات قضایی الکترونیک به دادگاه اجرای احکام کیفری مربوطه تقدیم شود. پس از ثبت، یک شماره پیگیری به شما داده می شود که برای پیگیری های بعدی ضروری است. این شماره را به دقت نگهداری کنید.

بررسی پرونده توسط قاضی اجرای احکام

قاضی اجرای احکام، پس از دریافت درخواست و مدارک، پرونده را به دقت مورد بررسی قرار می دهد. در این مرحله، ممکن است استعلاماتی از مراجع ذیربط مانند سازمان زندان ها، نیروی انتظامی، یا پزشکی قانونی صورت گیرد تا صحت ادعاها و شرایط فرد تأیید شود. این بررسی ها به قاضی کمک می کند تا با دید کامل تری تصمیم گیری کند.

تعیین شرایط نظارتی و محدوده جغرافیایی تردد

در صورت موافقت با درخواست، قاضی شرایط نظارتی و محدوده جغرافیایی تردد فرد را تعیین می کند. این شرایط ممکن است شامل تعیین مکان های مجاز (مثلاً منزل و محل کار)، ساعات مشخص برای تردد، و حتی تدابیر نظارتی اضافی (در صورت لزوم) باشد. فرد ملزم به رعایت دقیق این محدودیت هاست.

تأمین وثیقه یا ضمانت (در صورت نیاز و تعیین مبلغ توسط دادگاه)

برای تضمین اجرای صحیح تدابیر نظارتی و جبران خسارات احتمالی به تجهیزات، دادگاه ممکن است از فرد بخواهد وثیقه مالی یا ضمانت معتبری را تأمین کند. مبلغ و نوع وثیقه توسط دادگاه تعیین می شود و تا پایان دوره مراقبت الکترونیکی در اختیار مرجع قضایی خواهد بود.

نصب و فعال سازی پابند الکترونیکی

پس از طی تمامی مراحل و موافقت نهایی، پابند الکترونیکی توسط واحد مربوطه (معمولاً سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور یا بخش خصوصی تحت نظارت آن) نصب و فعال سازی می شود. در این مرحله، آموزش های لازم در خصوص نحوه استفاده از دستگاه و رعایت شرایط نظارتی به محکوم ارائه می گردد.

نظارت مداوم و گزارش دهی تا پایان دوره محکومیت

پس از نصب پابند، فرد تحت نظارت مداوم سامانه های الکترونیکی قرار می گیرد. هرگونه تخطی از شرایط تعیین شده یا خارج شدن از محدوده مجاز، به سرعت به مرکز نظارت گزارش می شود. این نظارت تا پایان دوره محکومیت یا اتمام مدت مراقبت الکترونیکی ادامه خواهد داشت.

نمونه لایحه تقاضای پابند الکترونیکی: راهنمایی برای تنظیم درخواست

تصور کنید در موقعیتی قرار گرفته اید که نیاز به تنظیم یک درخواست حقوقی مستدل دارید. این لایحه نه تنها باید خواست شما را به وضوح بیان کند، بلکه لازم است تمامی ابعاد قانونی و دلایل حمایتی را نیز در بر گیرد. یک لایحه دقیق، حرفه ای و مستند، می تواند شانس پذیرش درخواست شما را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. در ادامه، دو نمونه لایحه ارائه می شود که می توانید با سفارشی سازی بر اساس شرایط خود، از آن ها بهره ببرید.

نمونه لایحه درخواست پابند الکترونیکی برای محکومی که در زندان است (پس از گذراندن بخشی از حبس)

بسمه تعالی

عنوان: لایحه درخواست اعمال ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی (مراقبت الکترونیکی)

مخاطب: ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه اجرای احکام کیفری [نام شهرستان]

با سلام و احترام،

احتراماً به استحضار عالی می رساند اینجانب [نام کامل محکوم]، فرزند [نام پدر]، به شماره ملی [شماره ملی]، محکوم علیه پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، که به موجب دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ دادنامه] صادره از [نام مرجع قضایی صادرکننده حکم]، به [مدت حبس به عدد و حروف] سال/ماه حبس تعزیری محکوم گردیده ام و در حال حاضر در زندان [نام زندان] به سر می برم، با تقدیم این لایحه، درخواست خود را مبنی بر اعمال ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی و بهره مندی از مراقبت الکترونیکی به حضور آن مقام محترم تقدیم می نمایم.

شرح حال و مستندات قانونی:

۱. همانطور که مستحضرید و با عنایت به گواهی پیوست از زندان [نام زندان]، اینجانب [میزان حبس سپری شده به عدد و حروف] از دوران محکومیت خود را با حسن رفتار و اخلاق در محیط زندان سپری نموده ام و سابقه هیچ گونه تخلف انضباطی در پرونده خود ندارم. این امر مؤید ندامت قلبی اینجانب از وقوع جرم و آمادگی برای بازگشت به زندگی عادی است.
۲. به استناد ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی و تبصره ۲ الحاقی سال ۱۳۹۹ به آن، با توجه به اینکه [میزان حبس سپری شده] از یک چهارم مدت حبس مقرر (برای جرایم درجه ۲ تا ۴) سپری شده است / جرم ارتکابی از جرایم تعزیری درجه [درجه جرم] (۵ تا ۸) می باشد، شرایط قانونی لازم برای تقاضای مراقبت الکترونیکی احراز گردیده است.
۳. اینجانب دارای [تعداد] فرزند [در صورت وجود بیماری یا کهولت سن ذکر شود: بیماری خاص/کهولت سن] می باشم و [در صورت سرپرست خانوار بودن ذکر شود: سرپرستی خانواده ام را بر عهده دارم] و ادامه حبس باعث بروز مشکلات شدید معیشتی و اجتماعی برای خانواده ام می گردد. (در صورت وجود گذشت شاکی: علاوه بر این، شاکی محترم پرونده، آقای/خانم [نام شاکی] نیز طی رضایت نامه پیوست، اعلام گذشت نموده اند که نشان دهنده جبران ضرر و جلب رضایت وی می باشد.)
۴. هیچ گونه سابقه کیفری مؤثر در پرونده اینجانب وجود ندارد و این محکومیت اولین لغزش در زندگی بنده بوده است.
۵. محل سکونت اینجانب در [آدرس کامل با کد پستی] واقع شده و تمامی امکانات لازم برای نصب و فعال سازی سامانه نظارت الکترونیکی در این محل فراهم می باشد.

خواسته:

لذا با عنایت به مراتب فوق و احراز تمامی شرایط قانونی مندرج در ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی و آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی، از محضر عالی درخواست دارم که دستور مقتضی جهت اعمال مراقبت الکترونیکی برای اینجانب و تعیین محدوده مکانی مشخص تحت نظارت سامانه های الکترونیکی (پابند الکترونیکی) به منظور گذراندن باقی مانده دوران محکومیت، صادر فرمایید.

همواره به یاد داشته باشید که هر لایحه باید با جزئیات دقیق پرونده شما هماهنگ باشد و نمی توان از یک فرمت کلی بدون تغییرات لازم استفاده کرد.

مدارک پیوست:

* کپی دادنامه قطعی محکومیت.
* کپی کارت ملی و شناسنامه.
* گواهی حسن اخلاق و رفتار از زندان [نام زندان].
* (در صورت وجود) رضایت نامه شاکی خصوصی.
* (در صورت وجود) مدارک پزشکی یا مدارک سرپرستی خانواده.
* سند مالکیت/اجاره نامه محل سکونت.

با تقدیم احترام و تشکر فراوان،

نام و نام خانوادگی محکوم/وکیل
امضاء
تاریخ: [تاریخ]

نمونه لایحه درخواست پابند الکترونیکی برای محکومیت مالی (قبل از ورود به زندان)

درخواست پابند الکترونیکی برای محکومیت های مالی، به ویژه اگر فرد پیش از ورود به زندان اقدام کند، دارای نکات و تأکیدات خاصی است که باید در لایحه به آن ها پرداخته شود. این لایحه تلاش می کند تا اهمیت حفظ کانون خانواده و پتانسیل فرد برای جبران ضرر را برجسته کند.

بسمه تعالی

عنوان: لایحه درخواست اعمال ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی (مراقبت الکترونیکی) پیش از اجرای حبس

مخاطب: ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه اجرای احکام کیفری [نام شهرستان]

با سلام و احترام،

احتراماً به استحضار عالی می رساند اینجانب [نام کامل محکوم]، فرزند [نام پدر]، به شماره ملی [شماره ملی]، محکوم علیه پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، که به موجب دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ دادنامه] صادره از [نام مرجع قضایی صادرکننده حکم]، به [مدت حبس به عدد و حروف] سال/ماه حبس تعزیری (به دلیل جرم مالی [نام جرم مالی مانند کلاهبرداری/خیانت در امانت/صدور چک بلامحل]) محکوم گردیده ام و تاکنون به زندان معرفی نشده ام. با تقدیم این لایحه، درخواست خود را مبنی بر اعمال ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی و بهره مندی از مراقبت الکترونیکی پیش از اجرای حبس، به حضور آن مقام محترم تقدیم می نمایم.

شرح حال و مستندات قانونی:

۱. جرم ارتکابی اینجانب از نوع [نام جرم مالی] بوده و فاقد هرگونه جنبه خشونت آمیز یا اخلال در امنیت عمومی است. (برای جرایم درجه ۵ تا ۸: این جرم از جرایم تعزیری درجه [درجه جرم] می باشد که به استناد ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی، امکان اعمال مراقبت الکترونیکی از ابتدای حبس برای آن فراهم است.)
۲. اینجانب فاقد هرگونه سابقه کیفری مؤثر می باشم و این نخستین باری است که با چنین وضعیتی مواجه شده ام. این موضوع، مؤید عدم ارتکاب جرایم عمدی و سازمان یافته توسط اینجانب است.
۳. با وجود تلاش های صورت گرفته، به دلایلی نظیر [ذکر دلایل عدم توانایی پرداخت در حال حاضر، مانند ورشکستگی، بیکاری، شرایط اقتصادی خاص] تاکنون قادر به جبران کامل ضرر و زیان نبوده و در صورت ورود به زندان، نه تنها امکان کار و کسب درآمد برای جبران ضرر از بین می رود، بلکه کانون خانواده ام نیز با مشکلات جدی و آسیب های جبران ناپذیر مواجه خواهد شد.
۴. اینجانب متأهل و سرپرست [تعداد] فرزند [در صورت وجود فرزند کوچک یا بیمار] می باشم و حفظ سلامت روحی و جسمی خانواده، مستلزم حضور اینجانب در کنار آن هاست.
۵. اینجانب متعهد می گردم که تمامی تدابیر نظارتی تعیین شده توسط دادگاه، از جمله محدوده تردد و ساعات مجاز، را به دقت رعایت کرده و در صورت امکان، در جهت جبران ضرر و زیان وارده به شاکی تلاش خواهم نمود.
۶. محل سکونت اینجانب در [آدرس کامل با کد پستی] واقع شده و تمامی امکانات لازم برای نصب و فعال سازی سامانه نظارت الکترونیکی در این محل فراهم می باشد.

خواسته:

لذا با عنایت به مراتب فوق و احراز تمامی شرایط قانونی مندرج در ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی و آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی، از محضر عالی درخواست دارم که دستور مقتضی جهت اعمال مراقبت الکترونیکی برای اینجانب و تعیین محدوده مکانی مشخص تحت نظارت سامانه های الکترونیکی (پابند الکترونیکی) به منظور گذراندن دوران محکومیت، پیش از اجرای حبس، صادر فرمایید.

مدارک پیوست:

* کپی دادنامه قطعی محکومیت.
* کپی کارت ملی و شناسنامه.
* سند مالکیت/اجاره نامه محل سکونت.
* (در صورت وجود) مدارک اثبات سرپرستی خانواده/وضعیت معیشتی.
* (در صورت وجود) هرگونه مدرک دال بر تلاش برای جبران ضرر یا توافق با شاکی.

با تقدیم احترام و تشکر فراوان،

نام و نام خانوادگی محکوم/وکیل
امضاء
تاریخ: [تاریخ]

نکاتی برای تکمیل و ارائه لایحه:

* دقت در جزئیات: تمامی اطلاعات باید به دقت و بدون اشتباه وارد شوند. یک اشتباه کوچک می تواند روند رسیدگی را مختل کند.
* مستندسازی: هر ادعایی که در لایحه مطرح می شود، باید با مدارک معتبر پیوست شود.
* لحن رسمی و محترمانه: لایحه باید با لحنی رسمی و در عین حال محترمانه نگارش شود.
* ارجاع به وکیل: در صورت امکان، از یک وکیل متخصص برای تنظیم و پیگیری لایحه کمک بگیرید. تخصص وکیل در نگارش لایحه ای مستدل و دفاع در دادگاه، شانس موفقیت شما را به شدت افزایش می دهد.

هزینه های پابند الکترونیکی و امکان معافیت

مسئله هزینه نیز بخشی از دغدغه های افراد متقاضی پابند الکترونیکی است. استفاده از تجهیزات نظارت الکترونیکی مستلزم پرداخت هزینه ای است که در آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی به آن اشاره شده است. بر اساس ماده ۹ این آیین نامه، هزینه استفاده از تجهیزات از فرد تحت مراقبت مطابق تعرفه، به صورت ماهانه یا در صورت تمایل وی به صورت یکجا دریافت می شود. این تعرفه ها توسط سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور تعیین می گردند.

با این حال، قانون گذار برای افرادی که توانایی مالی لازم برای پرداخت این هزینه ها را ندارند، راهکاری اندیشیده است. ماده ۲۳ آیین نامه مذکور تصریح می کند که «افرادی که به تشخیص سازمان [زندان ها] توانایی پرداخت تمام یا بخشی از هزینه استفاده از تجهیزات را ندارند، در حدود اعتبارات و منابع مالی سازمان از پرداخت هزینه معاف می گردند.» این بند، نشان دهنده رویکرد حمایتی نظام قضایی برای افرادی است که به دلیل فقر، نباید از امکانات قانونی محروم شوند.

برای درخواست معافیت از پرداخت هزینه، فرد متقاضی باید مدارک و مستندات لازم را که نشان دهنده عدم توانایی مالی اوست (مانند گواهی عدم تمکن مالی، فیش حقوقی پایین، یا مدارک مربوط به سرپرستی خانواده پرجمعیت) به سازمان زندان ها ارائه دهد. پس از بررسی این مدارک و تشخیص سازمان، در صورت تأیید، فرد می تواند به صورت کامل یا جزئی از پرداخت هزینه معاف شود. این امر فرصت را برای افراد کم درآمد نیز فراهم می آورد تا از مزایای پابند الکترونیکی بهره مند شوند.

نکات کلیدی و آنچه باید بدانید درباره پابند الکترونیکی

گذراندن دوران محکومیت تحت نظارت پابند الکترونیکی، تجربه ای متفاوت از حبس سنتی است، اما همراه با مسئولیت ها و محدودیت های خاص خود. در طول این دوره، فرد تحت مراقبت باید آگاهی کاملی از حقوق و تکالیف خود داشته باشد تا بتواند این فرصت را به بهترین شکل ممکن مدیریت کند. آگاهی از جزئیات و پاسخ به سوالات رایج، به فرد کمک می کند تا با آمادگی بیشتری این مسیر را طی کند.

* آیا می توان محدوده مراقبتی پابند را تغییر داد؟ بله، در برخی موارد و با شرایط خاص، امکان تغییر محدوده مراقبت وجود دارد. بر اساس ماده ۲۲ آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی، مرجع قضایی می تواند به درخواست شخص تحت مراقبت، محدوده را تغییر دهد. این تغییر ممکن است به پیشنهاد قاضی اجرای احکام (به لحاظ حسن رفتار یا اجرای کامل تدابیر نظارتی) یا پیشنهاد شورای طبقه بندی زندانیان صورت گیرد. این درخواست یا پیشنهاد هر دو ماه یک بار قابل طرح است.
* مدت زمان بررسی درخواست و صدور مجوز پابند الکترونیکی چقدر است؟ مدت زمان بررسی درخواست و صدور مجوز پابند الکترونیکی می تواند متغیر باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل شامل نوع و پیچیدگی پرونده، حجم کاری مرجع قضایی، تکمیل بودن مدارک و لایحه ارائه شده، و حتی پیگیری های مؤثر وکیل است. گاهی ممکن است این فرآیند چند هفته به طول انجامد و گاهی تا چند ماه نیز زمان بر باشد.
* در صورت نقض شرایط پابند الکترونیکی چه اتفاقی می افتد؟ نقض شرایط مراقبت الکترونیکی، تخلف جدی محسوب می شود و عواقب وخیمی دارد. در صورت تخطی از محدوده تعیین شده، دستکاری دستگاه، یا عدم رعایت سایر تدابیر نظارتی، فرد بلافاصله به زندان بازگردانده می شود. همچنین، امکان استفاده مجدد از پابند الکترونیکی برای او سلب خواهد شد و ممکن است با مجازات های اضافی نیز مواجه شود.
* چگونه می توان به رد درخواست پابند الکترونیکی اعتراض کرد؟ در صورتی که درخواست پابند الکترونیکی رد شود، فرد حق اعتراض دارد. فرآیند اعتراض و مهلت قانونی آن، مطابق با مقررات آیین دادرسی کیفری است. معمولاً این اعتراض باید ظرف مهلت مشخصی به مرجع قضایی بالاتر (مانند دادگاه تجدیدنظر) ارائه شود.
* پابند الکترونیکی برای زنان باردار و مادران دارای فرزند خردسال چه شرایطی دارد؟ نظام قضایی، با در نظر گرفتن ملاحظات انسانی و اجتماعی، برای زنان باردار و مادران دارای فرزند خردسال که سرپرستی آن ها را بر عهده دارند، اولویت های خاصی قائل است. در این موارد، دادگاه ممکن است با سهولت بیشتری با درخواست پابند الکترونیکی موافقت کند تا از آسیب های احتمالی به مادر و فرزند جلوگیری شود.
* چه کسانی از دریافت پابند الکترونیکی محروم می شوند؟ افرادی که دارای سابقه کیفری مؤثر متعدد، جرایم خشونت آمیز و امنیتی، یا عدم تعهد به جبران ضرر و زیان هستند، معمولاً از دریافت پابند الکترونیکی محروم می شوند. همچنین، افرادی که نتوانند محل سکونت مناسب یا وثیقه لازم را فراهم کنند، ممکن است درخواستشان رد شود.
* آیا در شرایط اضطراری می توان از محدوده پابند خارج شد؟ بر اساس ماده ۲۵ آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی، در صورت وجود شرایط اضطراری مانند مخاطرات جانی یا حیثیتی که خروج از محدوده مراقبتی ضرورت داشته باشد، فرد تحت مراقبت موظف است در صورت امکان از مرکز نظارت کسب تکلیف کند. در غیر این صورت، بلافاصله پس از رفع شرایط اضطراری باید مراتب را به مرکز اعلام نماید. اثبات وضعیت اضطراری و ضرورت خروج فوری بر عهده مرتکب است و در صورت اثبات، تخلف محسوب نمی شود.

نقش وکیل متخصص در افزایش شانس دریافت پابند الکترونیکی

در این مسیر پر پیچ و خم حقوقی، حضور یک راهنما می تواند تفاوت چشمگیری ایجاد کند. فرآیند درخواست پابند الکترونیکی، با توجه به قوانین و آیین نامه های متعدد، می تواند برای افراد عادی گیج کننده و دشوار باشد. یک وکیل متخصص، با دانش عمیق حقوقی و تجربه عملی، نقش حیاتی در افزایش شانس موفقیت شما ایفا می کند و می تواند تمامی مراحل را با دقت و سرعت پیگیری نماید.

* نگارش حرفه ای و مستدل لایحه: یک وکیل متخصص می تواند لایحه ای حرفه ای، مستدل و منطبق بر آخرین قوانین و سوابق قضایی تنظیم کند. او می داند چگونه نکات کلیدی پرونده شما را برجسته کرده و با استناد به مواد قانونی صحیح، درخواست شما را در بهترین شکل ممکن به دادگاه ارائه دهد.
* شناسایی و جمع آوری دقیق مدارک: وکیل با تجربه می داند که چه مدارکی برای پشتیبانی از درخواست شما لازم است و چگونه باید آن ها را به درستی جمع آوری و ارائه کرد. او به شما در تکمیل چک لیست مدارک و حصول اطمینان از اعتبار آن ها کمک می کند.
* پیگیری مؤثر و سریع پرونده: وکلای متخصص، آشنایی کامل با سیستم قضایی و رویه های اداری دارند. آن ها می توانند پرونده شما را به صورت مؤثر و سریع در مراجع قضایی پیگیری کنند، از تأخیرهای احتمالی جلوگیری کرده و در صورت نیاز، با مقامات مربوطه ارتباط برقرار نمایند.
* مشاوره حقوقی تخصصی: در تمامی مراحل، وکیل مشاوره های حقوقی تخصصی به شما ارائه می دهد. او می تواند به سوالات شما پاسخ دهد، ابهامات را رفع کند و شما را از تمامی حقوق و تکالیفتان آگاه سازد.
* دفاع حقوقی در صورت بروز ابهامات یا اعتراض: در صورتی که در طول فرآیند، ابهامات یا چالش هایی پیش آید، یا درخواست شما رد شود، وکیل می تواند به صورت حرفه ای از موکل خود دفاع کرده و فرآیند اعتراض را پیگیری نماید.
* افزایش چشمگیر شانس پذیرش: تجربه نشان می دهد که درخواست هایی که توسط وکیل متخصص تنظیم و پیگیری می شوند، در مقایسه با اقدام فردی، شانس بسیار بالاتری برای پذیرش دارند. یک وکیل می تواند با دانش خود، از بروز اشتباهات رایج جلوگیری کرده و بهترین استراتژی را برای پرونده شما اتخاذ کند.

در مجموع، سرمایه گذاری بر روی خدمات یک وکیل متخصص نه تنها احتمال موفقیت را افزایش می دهد، بلکه می تواند به صرفه جویی در زمان و کاهش استرس ناشی از فرآیندهای حقوقی پیچیده کمک کند.

جمع بندی

پابند الکترونیکی به عنوان یک جایگزین مدرن و انسانی برای حبس، فرصتی ارزشمند را برای محکومان فراهم می آورد تا بتوانند دوران محکومیت خود را با نظارت، اما خارج از محیط زندان سپری کنند. تجربه نشان می دهد که این فرصت ارزشمند، می تواند نقش بسزایی در بازپروری فرد، حفظ کانون خانواده و بازگشت موفقیت آمیز او به جامعه ایفا کند. برای بهره مندی از این امکان قانونی، آگاهی کامل از شرایط، مراحل و مدارک لازم، امری ضروری است.

تنظیم یک نمونه لایحه تقاضای پابند الکترونیکی مستدل و جامع، به همراه جمع آوری دقیق مدارک، گام های اساسی در این مسیر هستند. از نوع و درجه جرم گرفته تا سابقه کیفری، جهات تخفیف و محل سکونت، تمامی جزئیات باید با دقت مورد توجه قرار گیرند. همواره توصیه می شود که در این مسیر، از مشاوره وکلای متخصص و با تجربه بهره مند شوید. تخصص وکیل می تواند تفاوت بزرگی در نتیجه پرونده شما ایجاد کرده و شانس پذیرش درخواستتان را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. این راهکار حقوقی، نه تنها بار روانی حبس را کاهش می دهد، بلکه به جامعه نیز کمک می کند تا شاهد بازگشت افراد اصلاح شده و مسئولیت پذیر باشد.