2 چالش عمده حوزه سلامت روان/ برنامه ویژه وزارت بهداشت برای مراکز «سراج»

مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت، هزینه خدمات و همچنین ترس از انگ اجتماعی را 2 چالش مهم حوزه سلامت روان خواند و در عین حال با اشاره به اقدامات انجام شده جهت راه اندازی 100 مرکز سراج (مرکز سلامت روانی – اجتماعی) در کشور، برنامه های لحاظ شده برای توسعه این مراکز را اعلام کرد.

دکتر حامد مصلحی در گفت وگو با دکتر شهاب، با بیان اینکه مراکز سراج (سلامت روانی-اجتماعی) یک برنامه بسیار پیشرو در تکمیل چرخه خدمت عرصه سلامت روانی و اجتماعی است، اظهار کرد: حوزه سلامت روان در جهان با چالش های متعددی مواجه است. گران بودن هزینه های خدمات درمانی سلامت روان و ترس از انگ زدن به بیمار و خانواده های بیماران از چالش های حوزه سلامت روان در کشورهای مختلف به حساب می آید. کشورهای مختلف که در این زمینه تدبیر کرده اند در سطوح مختلف ارایه خدمت هستند. خدمات سلامت روان جامعه نگر، آخرین سطح خدمت در جهان است که امروز در ایران اسلامی فعال شده و به صورت رایگان ارایه خدمت می کند.

خطر انصراف از درمان های روانپزشکی به دلیل انگ اجتماعی

وی ادامه داد: بیماران و خانواده های آنها به دلیل ترس و واهمه از انگ های احتمالی، از پیگیری درمان خود منصرف می شوند که این موضوع می تواند میزان مشکلات آنها را افزایش دهد.

فعالیت 100 مرکز سراج در کشور

مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره توسعه مراکز سراج (مراکز سلامت روانی – اجتماعی) در کشور، گفت: توسعه مراکز سراج با دستور رییس جمهور در 27 دکتر شهاب ماه سال 1402 آغاز شد. 23 مرکز سراج به صورت آزمایشی در کشور فعالیت می کردند که پس از نتایج مثبت ارزیابی ها و دستور رییس جمهور، تعداد مراکز سراج ظرف 4 ماه به 100 مورد رسید.

نیاز به مراکز سراج معادل یک به 300 هزار نفر جمعیت

مصلحی ادامه داد: توسعه مراکز سراج بیش از حد انتظار است؛ طرح ایجاد مراکز سراج از سال 82  آغاز شد اما روند پیش روی آن در چهار ماه گذشته استثنایی بود. افزایش تعداد مراکز سراج با مدیریت بسیار جدی دولت در وزارت بهداشت و با کمک وزارت کشور میسر شده است. بر اساس برنامه ریزی های انجام شده نیاز به مراکز سراج معادل یک به 250 هزار تا 300 هزار نفر است.

چگونگی پذیرش بیمار در مراکز «سراج»

مصلحی درباره شرایط پذیرش بیماران در مراکز سراج بر اساس برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع، گفت: مراکز سراج طبق راهنمای عمل دقیق و علمی ای که دارند، پذیرش مستقیم بیمار ندارند و صرفا افرادی در این مراکز پذیرش می شوند که توسط نظام اولیه خدمات یعنی مراکز جامع سلامت یا از طریق بیمارستان ها معرفی می شوند.

مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره ساختار مراکز سراج توضیح داد: یک پزشک عمومی دوره دیده،   یک روان پزشک،   3 تا 5 روان شناس و 2 نفر مددکار اجتماعی در مراکز سراج حضور دارند که خدمات درمانی مانند خدمات دارویی و مسایل روان شناختی بیمار و خانواده بیمار را مدیریت می کنند.

وی ادامه داد: اگر افرادی که به مراکز سراج معرفی می شوند با چالش هایی در مسایل حوزه اجتماعی مواجه باشند، مددکاران مراکز سراج با استفاده از ظرفیت دستگاه های دولتی و ظرفیت مردمی در جهت رفع این مسایل گام برمی دارند. خانه مشارکت مردم در سلامت، بستر فعالیت مردم در جهت حل مشکلات اجتماعی اطرافیان است.

تمرکز مراکز «سراج» در مناطق متوسط شهری

مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره ارایه خدمات سلامت روان در مناطق کم برخوردار نیز گفت: افراد متوسط و مناطق کمتربرخوردار در برنامه های سلامت همواره در کانون توجه قرار دارند و این موضوع در مراکز سراج نیز مورد توجه است. به همین جهت جانمایی مراکز سراج در مناطق متوسط شهری قرار دارد تا دسترسی عمومی آسان تر باشد. با این حال، تمرکز فعال بر قشر متوسط و کمتر برخوردار است.

وی درباره بودجه مورد نیاز مراکز سراج برای سال جاری گفت: مساله اصلی در ارتباط با مراکز سراج مربوط به حوزه اعتبارات نمی شود؛ چرا که با حمایت رییس جمهور، وزیر بهداشت و معاون بهداشت وزارت بهداشت در حوزه اعتبارات مراکز سراج مشکلی نداریم. مسایل اعتباری جزو  مسایل اصلی به حساب نمی آید اما آموزش و فعالیت های آموزشی از اهمیت فراوانی برخوردار است. آموزش باید فعال شود تا روان شناسانی که در مراکز سراج فعالیت می کنند مسایل حوزه روان شناسی را بهتر درک کنند.

برنامه های آتی مراکز سراج در سال جاری

وی درباره برنامه های سلامت روانی-اجتماعی برای سال جاری نیز به دکتر شهاب گفت: مرکز سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، 4 برنامه کلیدی برای توسعه واحدهای سراج در نظر گرفته است. توسعه مراکز سراج، برنامه اول وزارت بهداشت در حوزه سلامت روان برای سال جاری به حساب می آید. بازآموزی روان شناسان جزو  برنامه دوم وزارت بهداشت در ارتباط با مراکز سراج محسوب می شود.

مصلحی ادامه داد: برنامه سوم وزارت بهداشت در حوزه سلامت روانی اجتماعی، فعالیت در عرصه بین المللی مبتنی بر خانواده در راستای برنامه سلامت خانواده و خانواده محورکردن سلامت است. همچنین برنامه چهارم وزارت بهداشت در حوزه سلامت روان کشور، تربیت روان شناسان و ارایه دهندگان نظام سلامت با اصلاح ساختارهای علمی است.

وی ادامه داد: 3 برنامه اول طی سال جاری اجرا می شود اما برنامه تربیت روان شناسان و ارایه دهندگان خدمات نظام سلامت با اصلاح ساختارهای علمی از سال جاری آغاز می شود و حصول نتیجه این برنامه چندین سال زمان می برد.

پایان خبر دکتر شهاب