برخورد علمی با عبور مترو از جوار مسجد جامع اصفهان/ نگرانی ها مربوط به زمان پس از حفاری است

هفته های گذشته ایستگاه در حال ساخت قطار شهری در چهارراه «ابن سینا» ریزش کرد و متولیان قطار شهری اصفهان، دلیل آن را ماسه ای بودن خاک آن محدوده دانستند. این ایستگاه با مسجد جامع عتیق حدود 500 متر فاصله دارد و ماسه ای بودن خاک این منطقه- جایی که کهن ترین مسجد تاریخی شهر قرار دارد-، نگرانی هایی را بابت نشست زمین در اثر عملیات احداث تول مترو در فاصله 30 متری مسجد یا در زمان بهره برداری از آن و امکان صدمه رسیدن به سازه مسجد ایجاد کرد.

وی در این ارتباط اظهار داشت: ایستگاه ابن سینا با دست، حفاری و قاب گذاری شده است اما حفاری تونل مترو در30 یا 100 متری مسجد جامع با دستگاه حفاری تونل(تی بی ام) انجام می شود و از این حیث خطری برای این اثر تاریخی ندارد.

واعظی فر با اشاره به اینکه ایستگاه ابن سینا حدود500 متر با مسجد جامع عتیق فاصله دارد، افزود: جایی که فاصله تونل مترو تا مسجد20 یا 100 متر است، حفاری با «تی بی ام» انجام می شود و این نوع حفاری برای ایجاد تونل با حفاری برای ایستگاه مترو که قاب گذاری آن بصورت دستی انجام می شود، فرق دارد.

وی ادامه داد: «تی بی ام» به محض خاکبرداری، اثر«سگمنتی» (قطعه قطعه کردن) برجا می گذارد اما در حفاری برای ایستگاه، قاب گذاری به شکل دستی صورت می گیرد، در نتیجه با توجه به اتفاق رُخ داده در ایستگاه ابن سینا، نباید این موضوع را به مسجد جامع عتیق نیز تسری داد و در باره آن نتیجه گیری کرد.

واعظی فر با بیان اینکه متر به متر، جنس خاک اصفهان مُتغیر است، گفت: در ایستگاه ابن سینا تا هفت متر خاک دستی وجود دارد اما ما اطمینانی در باره بسته شدن و ریزش نکردن خاک در گام های بعدی حفاری(قاب گذاری پس از خاکبرداری برای حفاظت و جلوگیری از ریزش) نداشتیم.

وی افزود: در این منطقه ابتدا جنس خاک رُس بود و سپس به ماسه روان رسید و در نتیجه از گام های حفاری کاستیم و درنتیجه در فواصل 60 سانتیمتری عملیات قاب گذاری انجام شد.

جنس خاکِ محله مسجد «جامع عتیق» برای عبور مترو اهمیت خاص دارد

مدیرعامل سازمان قطار شهری اصفهان با اشاره به اینکه خاک رُس مقاومت بیشتری نسبت به ماسه دارد در حالی که ماسه اصلا چسبندگی ندارد، گفت: با رسیدن به خاک ماسه ای در ایستگاه ابن سینا، احساس خطر کردیم که خطرساز هم شد.

وی تصریح کرد: با شکسته شدن قاب، خیابان بسته شد تا خاک ماسه ای تکان نخورد و ریزش پیدا نکند و بتواینم جلوی آن را ببندیم که همین اتفاق هم افتاد.

مدیرعامل سازمان قطار شهری اصفهان با اشاره به فاصله 500 متری مسجد جامع عتیق با ایستگاه ابن سینا اظهار داشت: مسجد جامع در برخی از نقاط مثلِ حد فاصله گذری که به مقبره «علامه مجلسی» راه دارد، به شکل افقی تا تونل 20 متر فاصله دارد و برخی نقاطِ حساس آن مثل گُنبد «تاج الملک» و «نظام الملک» فاصله بیش از یکصد متری با تونل مترو دارد.

وی افزود: هم اکنون «تی بی ام» در میدان امام حسین(ع) قرار دارد و بعید است که سال آینده هم به میدان امام علی(ع) برسد با این وجود حفاری با این دستگاه برای ایجاد تونل با حفاری برای ایستگاه مترو که قاب گذاریش به صورت دستی انجام می شود، تفاوت دارد چرا که این دستگاه سگمنت گذاری می کند.

واعظی فر اطمینان داد که برای عبور مترو از جوار مسجد جامع عتیق اصفهان، به صورت علمی برخورد می کنیم و به همین دلیل هم دانشگاه علم و صنعت را به میدان آورده ایم، ضمن اینکه کارشناسان پژوهشکده میراث فرهنگی نیز روی این کار کنترل لازم را دارند.

وی تصریح کرد: نگرانی ها مربوط به زمان بعد از حفاری است و اینکه لرزش ناشی از عبور قطار شهری به مسجد آسیب نزند و در زمان ریل گذاری، تمهیدات لازم انجام شود که میزان لرزش ها کاهش پیدا کند.

46