داستان واقعی مردی که «رابین هود» مکزیک شد/ عکس

به گزارش خبرگزاری دکتر شهاب، داستان زندگی او آمیزه ای جذاب از شورش، قهرمانی و پیگیری بی وقفه عدالت برای فقرا است. انقلاب مکزیک سال 1910 آغاز شد و دیکتاتوری پورفیریو دیاز را سرنگون کرد. با این حال، پیامد آن پرتلاطم بود. فرانسیسکو مادرو، یکی از رهبران انقلاب، جایگزین دیاز به عنوان رییس جمهور شد، اما سال 1913 توسط ویکتوریا هویِرتا، متحد سابق که به دشمن تبدیل شده بود، ترور شد.

به گزارش فرادید، این رویداد موجب درگیری های بیشتر شد و گروه های مختلف شورشی برای رسیدن به قدرت با هم رقابت کردند. یکی از این گروه ها «دیویسیون دل نورته» (بخش شمال) به رهبری پانچو ویّا بود.

ویّا که به خاطر فداکاری خود در راه فقرا معروف بود، قبلاً با مادرو و هویِرتا متحد شده بود. با این حال، هویِرتا، ویّا را به سرقت متهم کرد و او را به زندان انداخت. اگرچه مادرو او را از مجازات اعدام نجات داد، اما ویّا همچنان در زندان بود، چون هویِرتا کنترل را به دست گرفته بود.

پس از مرگ مادرو، هویِرتا دیکتاتور جدید شد. ویّا از زندان گریخت و در کنار ونوستیانو کارّانزا، یک انقلابی دیگر، به دنبال سرنگونی هویِرتا بود. سال 1914، آن ها موفق شدند هویِرتا را از قدرت برکنار کنند. با این حال، درگیری بین انقلابیون ادامه یافت.

ویّا با کارّانزا درگیر شد و قبل از پایان انقلاب، هم در مکزیک و هم در ایالات متحده دشمنانی پیدا کرد.

پانچو ویّا همراه گروهی از یاران انقلابی

پانچو ویّا: تبدیل شدن از قانون شکن به انقلابی

ویّا فرزند یک کارگر مزرعه بود و در سنین کودکی یتیم شد. او در انتقام حمله به خواهرش، یکی از صاحبان املاکی را که در آن کار می کرد، کشت و پس از آن مجبور شد به کوه بگریزد، جایی که نوجوانی اش را به عنوان فراری آنجا گذراند. او حدود شش سال در کوه ها مخفی ماند و در نهایت رهبر یک گروه راهزن شد.

او برای جلوگیری از دستگیر شدن، نام خود را به فرانسیسکو «پانچو» ویّا تغییر داد و در خلال این مدت، شروع به کسب شهرتی شبیه به رابین هود کرد. پانچو ویّا به عنوان راهزن، از ثروتمندان حیوانات اهلی و پول سرقت می کرد و آن ها را به فقرا می داد، چون طعم فقر را چشیده بود و می دید ثروتمندان چگونه از فقرا سوءاستفاده می کنند تا حتی ثروتمندتر شوند.

ویّا به آرامی به جامعه چیهوآهوآ بازگشت و آنجا به عنوان معدنچی کار می کرد و گوشت می فروخت. اما مردم همچنان شاهد راهزنی های او بودند.

پس از ملاقات ویّا با آبراهام گونزالس، یکی از حامیان فرانسیسکو مادرو، سیاستمداری که مخالف دولت بود، همه چیز برایش تغییر کرد. گونزالس ویّا را متقاعد کرد که با راهزن بودن می تواند برای مردم بجنگد. زمان آغاز انقلاب مکزیک در سال 1910، ویّا 32ساله آماده پیوستن به مبارزه بود.

پانچو ویّا سوار بر اسب

سال 1910 ویّا به قیام فرانسیسکو مادرو علیه دیکتاتور مکزیک، پورفیریو دیاز پیوست. در طول شورش، ویّا که فاقد تحصیلات رسمی بود، اما خواندن و نوشتن را آموخته بود، استعدادش را به عنوان سرباز و سازمان دهنده به نمایش گذاشت. این استعداد همراه با دانش ژرف او از سرزمین و مردم شمال مکزیک، او را قادر ساخت لشگری از سربازان آموزش دیده را در اختیار مادرو قرار دهد. ویّا پس از پیروزی انقلاب در ارتش چریکی باقی ماند.

سال 1912، در جریان شورش پَسکوآل اوروزکو، ویّا سوء ظن ژنرال را برانگیخت. ویکتوریا هویِرتا او را به اعدام محکوم کرد، اما مادرو دستور توقف اعدام را داد و ویّا را به زندان فرستاد. ویّا ماه نوامبر از زندان گریخت و به ایالات متحده رفت.

ژنرال پَسکوآل اوروزکو و سرهنگ ها اُسکار برانیف، پانچو ویّا و پِپینو گاریبالدی، در 10 مه 1911، پس از تصرف شهر خوآرز، در جریان انقلاب مکزیک

پس از ترور مادرو در سال 1913، ویّا به مکزیک بازگشت و یک گروه نظامی متشکل از چند هزار نفر را سازماندهی کرد که به «دیویسیون دل نورته» (بخش شمال) شناخته می شدند.

ویّا متحدان ارزشمند جدیدی پیدا کرد: وِنوستیانو کارّانزا و اِمیلیانو زاپاتا که در عزم خود برای برکناری هویِرتا از قدرت با او سهیم بودند.

از آنجا که بسیاری از نبردهای ویّا نزدیک مرز ایالات متحده و مکزیک رخ می داد، او بیشترین توجه را از سوی آمریکاییان به خود جلب کرد.

ویّا با اینکه زمانی فراری بود، از عکس گرفتن به عنوان یک انقلابی استقبال می کرد. او حتی سال 1913 قراردادی با شرکت فیلمسازی میوچوآل هالیوود امضا کرد تا مطمین شود رهبری او در نبردها در یک فیلم به تصویر کشیده می شود. حدود همین زمان بود که ویّا برای مدت کوتاهی به عنوان فرماندار موقت چیهوآهوآ خدمت کرد.

سرتیپ افتخاری، پانچو ویّا در برابر جوخه تیراندازی ارتش فدرال در خیمنز، چیهوآهوآ، سال 1912. حکم اعدام او به دستور ژنرال ویکتوریا هویِرتا در آخرین لحظه با تلگرافی از جانب رییس جمهور مادرو لغو شد

سال 1914، هویِرتا برکنار شد و کارّانزا رهبری کشور را به عهده گرفت. با این حال، صلح قریب الوقوع نبود و به زودی تنش های میان ویّا و کارّانزا شعله ور شد.

بی اعتمادی و رقابت بین ویّا و کارّانزا منجر به ایجاد شکاف شد و ویّا را مجبور کرد در دسامبر 1914 به همراه امیلیانو زاپاتا از مکزیکو سیتی فرار کند. ویّا و زاپاتا پس از متحمل شدن شکست هایی از کارّانزا در چندین نبرد، به کوه های شمالی پناه بردند.

ویّا در تلاش برای نشان دادن اینکه کنترل شمال مکزیک در دست کارّانزا نیست، حدود 17 شهروند آمریکایی را در سانتا ایزابل، چیهوآهوآ، در ژانویه 1916 اعدام کرد. دو ماه بعد، او به کلمبوس، نیومکزیکو حمله کرد و حدود 17 آمریکایی را کشت. در واکنش به این اتفاقات، رییس جمهور ایالات متحده، وودروُ ویلسون، ژنرال جان جِی پِرشینگ را به منطقه اعزام کرد.

ویّا با کارکنان خود در سال 1913 با کت و شلوار خاکستری در مرکز قرار دارد. دستیارش، ژنرال رودولفو فی یرّو، سمت راست ویّا است. سمت چپ ویّا، ژنرال توریبیو اورتِگا و دورتر سمت راست عکس، سرهنگ خوآن مِدینا است. ویّا و فی یِرّو در ارتش مشروطه خواهان مخالف هویرتا خدمت کردند. زمانی که هویِرتا در ژوییه 1914 سرنگون شد.

پِرشینگ به واسطه ی محبوبیت ویّا و دانش عمیق او از زمین های شمالی مکزیک، نتوانست او را دستگیر کند. دولت مکزیک نیز با حضور پِرشینگ در خاک مکزیک مخالفت کرد و دستگیری ویّا غیرممکن شد.

ویّا تا زمانی که کارّانزا در قدرت بود به فعالیت های چریکی خود ادامه داد. پس از سرنگونی دولت کارّانزا در سال 1920، در ازای پذیرفتن کناره گیری از سیاست، ویّا عفو خورد و مزرعه ای نزدیک پارال، چیهوآهوآ به او داده شد. سه سال بعد او با رگبار گلوله در راه بازگشت به خانه با ماشین از بازدید از پارّال، ترور شد. او 45 سال داشت.

ژنرال های مشروطه خواه اوبرِگون (چپ)، ویّا (وسط) با ژنرال ارتش ایالات متحده پرشینگ، پس از جلسه ای در اوت 1914 در فورت بلیس، تگزاس عکس گرفتند

روز بعد، تشییع جنازه ویّا برگزار شد و هزاران نفر از حامیان غمگین او در پارّال تابوت او را به سمت محل دفن دنبال کردند، در حالی که مردان ویّا و نزدیکترین دوستانش مسلح و آماده برای حمله احتمالی توسط نیروهای دولتی در آسی یِندا کانوتیو ماندند.

ویّا احتمالاً به این دلیل ترور شد که با نزدیک شدن به انتخابات 1924، علناً در مورد ورود مجدد به سیاست صحبت می کرد.

اوبرگون نتوانست دوباره برای ریاست جمهوری نامزد شود، بنابراین عدم اطمینان سیاسی در مورد جانشینی ریاست جمهوری وجود داشت. اوبرگون از ژنرال سونورایی پلوتارکو الیاس کایِس برای ریاست جمهوری حمایت کرد. اگر ویّا دوباره وارد سیاست میشد، وضعیت سیاسی اوبرگون و ژنرال های سونوران پیچیده میشد.

از چپ به راست، ژنرال های انقلابی کاندلاریو سروانتس، پابلو لوپز، فرانسیسکو ویّا، فرانسیسکو بلتران، مارتین لوپز

میراث پانچو ویّا

به گفته فردریش کاتز، زندگی نامه نویس اصلی پانچو ویّا، این فرد انقلابی ویرانگر تلقی می شد، اما در ارزیابی کاتز، جنبه های مثبتی در آن وجود داشت. ویّا نه تنها در نابودی رژیم هویِرتا، بلکه کل رژیم قدیمی نقش تعیین کننده داشت.

او در مدت کوتاهی که به عنوان فرماندار چیهوآهوآ خدمت کرد، اصلاحات ارضی قابل توجهی انجام داد. او با مصادره املاک و اخراج صاحبان آن ها، آن طبقه را تضعیف کرد.

ال کارنیسرو رودولفو فی یرّو (چپ)، پانچو ویّا، و رایول مادرو

ویّا که اکنون در بنای یادبود انقلاب به خاک سپرده شده، نامش به دیوار قهرمانان مکزیکی در اتاق نمایندگان اضافه شده است.

زاپاتا و ویّا با نیروهای مشترک خود در 6 دسامبر 1914 وارد مکزیکو سیتی می شوند

پانچو ویّا (سمت چپ) «فرمانده بخش شمال» و امیلیانو زاپاتا «ارتش آزادی بخش جنوب» سال 1914. ویّا روی صندلی ریاست جمهوری در کاخ ملی نشسته است.

ویّا و زاپاتا

ویّا و همسرش لوز کورال سال 1923، چند ماه قبل از ترور ویّا

بنای یادبود پانچو ویّا در رشته کوه بوفا زاکاتکاس

245245