شعارزدگی آفت نوشتن در عرصه داستان های مذهبی است/خشونت جنگ برای مخاطب کودک و نوجوان تلطیف شود

گزارش دکتر شهاب از نشست غرفه مجمع ناشران دفاع مقدس؛

نویسنده و دبیر بخش رمان و داستان انتشارات خط مقدم؛ معتقد است که برخی نویسنده ها برای نوشتن داستان های مذهبی در دام شعار زدگی می افتند و این یک آفت است.

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری دکتر شهاب، نشست خبری بررسی چالش های روایت داستان مقاومت برای مخاطب نوجوان با حضور نرگس فرجاد امین نویسنده و دبیر بخش رمان و داستان انتشارات خط مقدم و مسعود امیر خانی دبیر بخش کودک ونوجوان خط مقدم امروز، بیست و پنجم اردیبهشت ماه در غرفه مجمع ناشران دفاع مقدس برگزار شد.

نرگس فرجاد امین در این نشست گفت: اگر نشر خط مقدم در مجموعه آثار تولیدی خود طبقه کودک و نوجوان را نداشت مطمینا در این فضا کمبود داشتیم پس نشر خط مقدم، چون می خواهد مقاومت را روایت کند، نیاز دارد رده های سنی مختلف را در نظر بگیرد.

در ادامه مسعود امیرخانی افزود: قطعا وقتی بخش های مختلف یک نشر می خواهد تکامل پیدا کند باید حوزه های مختلف را در برنامه خود ببیند؛ انتشارات خط مقدم اثر گذار است و با گروه های کارشناسی که تشکیل داده، چالش ها را رصد کرده و در جلسات مختلف درباره آن بحث شده است، در حوزه کودک، بزرگسال و جوان طرحی ریخته و انجام داده است.

وی یاد آور شد: اگر نگاه کنید بخش مهمی از آثار کشور های مختلف به جنگ پرداخته شده است، چون آنها اهداف و تعاریف مختلفی دارند که می تواند برای نوجوانان اثرگذار باشد با توجه به این موضوع ما قرار گذاشتیم واحدی به نام قم قمه برای کودکان ونوجوانان شکل بگیرد.

دبیر بخش کودک ونوجوان خط مقدم در باره فرآیند آفرینش و رسیدن به سوژه توضیح داد: بحث اثر آفرینی خیلی در انتشارات خط مقدم تفاوتی ندارد، چون رویکرد خاص در هر گروه وجود دارد که در دفتر انتشارات طرح ریزی می شود و در جلسات مختلف درباره آن طرح بحث می شود قرار شد که زندگی نامه ای درباره فرماندهان شهید بنویسیم که در بخش اول ساختار کار چه نویسندگانی برای نوشتن باشند و از چه نگاهی به آن توجه شود اینها همه بحث هایی است بر این اساس این کار را برای مخاطب دوم و سوم ابتدایی و به صورت مستند می خواهیم انجام دهیم؛ مرحله بعد انتخاب سوژه هایی بود که باید درباره آنها نوشته می شد در بخش مستند نگاری هم فهرستی از فرماندهان بزرگ شهید را لیست کردیم.

امین فرجاد با اشاره به تفاوت تولیدات داستانی و روایت آنها گفت: پرداختن به ابعاد انسانی مهم ترین تفاوت است رمان هایی مورد توجه قرار گرفتند که به قلب انسان ها نفوذ کردند، علاوه بر آن مردم اقلیم های مختلف و بحث عقیدتی هم اضافه می شود، زمانیکه نویسنده می خواهد داستان مذهبی بنویسد در دام شعار زدگی می افتد یا منتقدانی که از او گاف می گیرند.

مسعود امیر خانی با اشاره به بخش تربیتی کودک ونوجوان خاطر نشان کرد: ما در دفتر کودک و نوجوان بخشی به عنوان تربیتی نداریم، چون وقتی درباره نویسنده و سوژه صحبت می کنیم مسایل تربیتی برای مخاطب نوجوان مورد بررسی قرار می گیرد و نویسنده ای که انتخاب می کنیم کسی است که سال ها اثر خلق کرده و تجربه زیادی در تولید آثار داشته است، وقتی می خواهیم برای مخاطب کودک ونوجوان از جنگ بنویسیم کارمان سخت تر می شود، پس در این انتخاب ها سعی می کنیم افرادی انتخاب شوند که موفق هستند، آثاری را خلق کردند که توانسته مخاطب کودک ونوجوان را جذب کند پس درباره موضوع جنگ هم همین اتفاق می افتد.

وی افزود: این بحث بیشتر درباره کودکان است عده ای معتقدند خشونت جنگ و چهره زشت آن که در جنگ رخ می نماید برای کودکان سخت است، اما با وجود این نظرات آثار مختلفی درباره ادبیات کودک ونوجوان منتشر می شود برای این کار پرداختن به طبعات جنگ، حواشی، موضوعات خانواده و چیز های مختلف می تواند دخیل شود برای مثال یکی از نویسندگان انگلیسی ماجرای یک اسب را در جنگ به زیبایی روایت می کند یا در دیگر اثرش یک بچه فیل که در جنگ از مادرش جدا می شود و با نوجوان ارتباط می گیرد را روایت می کند این موضوعات باعث می شود سختی جنگ برای مخاطب خاص لطیف تر شود اینها امکاناتی است که جنگ می تواند در اختیار نویسندگان قرار دهد.

نرگس فرجاد امین در ادامه درباره مخاطب نوجوان گفت: مخاطب نوجوان را اگر پای داستان های تخیلی و مستند بنشانید مسلما داستان تخیلی را انتخاب می کند؛ خط مقدم هم با این پیش فرض پیش می رود مثال بارز آن جان کرستل نویسنده ای که در فضای فانتزی سعی کرده واقعیت ها را تلفیق کند در کتاب شهریار آینده پایان عجیبی گذاشته است، چون مخاطب را امیدوار نمی کند بلکه به طور ملموس با واقعیت آشنا می کند.

وی افزود: نوشتن برای مخاطب کودک ونوجوان در عین آسانی سخت است، وقتی برای کودک ونوجوان می نویسید نباید ساده باشید در عین اینکه نثر باید ساده باشد. نوشتن برای کودک ونوجوان مجموعه ای از تخصص ها است قالب هنر برای کودک ونوجوان جذاب است، اما داستانی آن باید بیشتر باشد.

دبیر بخش رمان و داستان انتشارات خط مقدم در پاسخ به این سوال که برای فضای نوجوان و کودک چقدر باید سانسور صورت گیرد توضیح داد:وقتی سوژه را نویسنده انتخاب می کند همه چیز را در اختیارش می گذاریم تا به برش های واقعی در داستانش برسد اگر خط قرمزی وجود داشته باشد کارشناسان تذکر می دهند، اما تا کنون پیش نیامده، چون چارچوب درستی در ذهن نویسندگان است در بحث مخاطب نوجوان هم موضوعات خاصی مثل ماجرای جنگ سوریه و زنان ایزدی، چون باعث بهم ریختن فضای ذهن آنها می شود و مناسب آنها نیست جزو خط قرمز محسوب می شود، اما خوشبختانه تا به این لحظه از لحاظ موضوعات به مشکل سانسور بر نخوردیم.