چرا با افزایش سن، وضعیت سلامت استخوان ها بدتر می شود؟

معمولا تا سن 30 سالگی فعالیت سلول های «استیوبلاست» بیشتر است؛ به این معنی که ما بیشتر از آنچه که از دست می دهیم استخوان جدید می سازیم.

به گزارش دکتر شهاب، در استخوان های ما سلول های ویژه ای به نام «استیوبلاست» وجود دارند که بافت استخوان های جدید را تشکیل می دهند.

در انتهای چرخه زندگی اسکلت ما نیز سلول های دیگری به نام «استیوکلاست» وجود دارند که بافت های استخوانی قدیمی و آسیب دیده را حل می کنند تا بتوان آنها را با بافت های جدید و سالم تر جایگزین کرد.

یک عامل کلیدی در سلامت استخوان ها، برقراری توازن در فعالیت این دو نوع سلول است. یعنی اگر فعالیت آنها متعادل باشد، هیچ تغییر شکلی در بافت استخوان ها به وجود نخواهد آمد و بافت های جدید استخوانی به طور منظم جایگزین بافت های قدیمی می شوند.

معمولا تا سن 30 سالگی فعالیت سلول های «استیوبلاست» بیشتر است؛ به این معنی که ما بیشتر از آنچه که از دست می دهیم استخوان جدید می سازیم.

در واقع تا این سن، سلول های «استیوبلاست » در حال ساختن بافت استخوانی جدید، بازسازی استخوان های موجود و ترمیم استخوان های آسیب دیده به کمک موادی هستند که از ترکیبی از کلسیم، کلاژن و سایر مواد سازنده توده استخوان های ما به وجود آمده اند.

اما وقتی به 35 سالگی رسیدیم، با شروع فعالیت سلول های «استیوکلاست » تراکم استخوان های ما و کیفیت آنها شروع به کاهش می کند و این کار، هر ساله منجر به از دست دادن حدود کمتر از یک درصد از بافت استخوانی بدن می شود.

این وضعیت به طور قابل توجهی در زنان پس از یایسگی تشدید می شود زیرا در این زمان، سطح استروژن تولید شده توسط بدن به طور چشمگیری کاهش می یابد.

به نظر می رسد که افت سطح استروژن باعث کاهش تعداد استیوبلاست ها و افزایش طول عمر استیوکلاست ها می شود و به همین دلیل سلول های گروه دوم برای مدت طولانی تری فعال می مانند.

وضعیت «استیوپنی» زمانی پدیدار می شود که سطح خاصی از تراکم استخوان ها از بین رفته باشد و اگر تراکم در استخوان های بخشی از بدن به قدری کاهش یابد که استخوان ها به راحتی بشکنند، آنگاه این وضعیت به «پوکی استخوان» تبدیل می شود.

متاسفانه پوکی استخوان هیچ علامتی را پیش از وقوع آن نشان نمی دهد و معمولا به صورت «اتفاقی» و زمانی تشخیص داده می شود که یک زن قبلاً دچار شکستگی استخوان شده باشد و سپس پزشک دستور اسکن استخوان ها را بدهد.

همه زنان مبتلا به «استیوپنی» نیز به پوکی استخوان مبتلا نمی شوند؛ اگرچه احتمال آن در میان آنها بالاست.

در همین حال به گفته متخصصان، سیگار کشیدن و مشکلاتی مانند بیماری تیرویید و دیابت نیز می تواند منجر به تبدیل «استیوپنی» به پوکی استخوان شود. مصرف برخی از داروها مانند استروییدها نیز می توانند بر تراکم استخوان تاثیر بگذارند.

مانند همه اقدامات پیشگیرانه، هیچ وقت برای مراقبت از استخوان ها زود نیست. یک راه مهم برای محافظت از استخوان ها، دنبال کردن یک رژیم غذایی متعادل، متنوع و غنی از کلسیم است.

اگر لبنیات (شیر، تخم مرغ، پنیر) می خورید، احتمالا دز کافی کلسیم را دریافت خواهید کرد. با این حال، اگر گیاهخوار هستید یا لبنیات مصرف نمی کنید، ممکن است نیاز به مصرف مکمل هایی داشته باشید تا سطح کلسیم بدنتان را بالا ببرید.

اما کلسیم به تنهایی نیاز استخوان های ما را برطرف نمی کند. بدن ما نیاز به تولید «ویتامین د» از طریق قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز دارد.

به گزارش یورونیوز، اگرچه کلسیم و «ویتامین د» برای داشتن استخوان هایی سالم مهم هستند اما ورزش به ویژه فعالیت هایی که بر استخوان ها فشار وارد می کند مانند تمرینات مقاومتی پیشرونده، می توانند با تحریک فعالیت «استیوبلاست ها» از پیشرفت پوکی استخوان جلوگیری کنند و آن را به تاخیر بیندازد.

این کار سرعت تشکیل استخوان های جدید را افزایش و آرایش کلاژن استخوان ها را تغییر می دهد که همگی باعث افزایش استحکام اسکلتی می شوند.

علاوه بر این، مطالعات نشان می دهد تمرینات مقاومتی که باعث تقویت قدرت عضلانی و بهبود تعادل می شود، به ما کمک می کند تا وضعیت بدنی سالم تری داشته باشیم و خطر کلی افتادن و شکستگی را کاهش می دهد.

با این حال باید توجه داشت که پس از یایسگی، اثربخشی ورزش و افزایش سطح مواد معدنی مورد نیاز استخوان به شدت به دسترسی کافی به کلسیم و «ویتامین د» بستگی دارد، بنابراین مصرف مکمل ها اکیداً توصیه می شود.

انواع مختلفی از داروها نیز وجود دارد که می توانند پوکی استخوان را درمان کند یا به تاخیر بیندازند. به همین دلیل استروژن که به عنوان بخشی از درمان جایگزینی هورمون مصرف می شود (درمان پیشنهادی برای پیشگیری از پوکی استخوان در زنان یایسه، به ویژه آنهایی که دچار نارسایی زودرس تخمدان هستند) توصیه می شود.

پایان خبر دکتر شهاب