منظور از BPD در سونوگرافی بارداری چیست؟

معنی دیامتر در سونوگرافی چیست؟ دیامتر در سونوگرافی یعنی چه

bpd در سونوگرافی جنین چیست؟ معنی و منظور از دیامتر در بارداری، قطر بین دو استخوان پاریتال (آهیانه) جنین (biparietal diameter) یا BPD است. به زبان ساده تر قطر بین دو استخوان پاریتال، بزرگترین قطر بدن جنین است که باید از لگن مادر عبور کرده و وارد دهانه رحم برای زایمان شود. در ماه های پایانی بارداری، با معاینه قطر دهانه لگن مادر و سپس تطابق با دیامتر (BPD) توسط پزشک متخصص زنان مشخص می شود که آیا سر جنین با اندازه دیامتر، قابلیت عبور از کانال زایمان را دارد و یا خیر؟

بنابراین با اندازه گیری شاخص BPD توسط متخصص زنان، مشخص می شود که آیا امکان انجام زایمان طبیعی برای مادر وجود دارد یا خیر. دیامتر دو استخوان پاریتال (BPD) یکی از پارامترهای اساسی بیومتریک برای ارزیابی اندازه جنین است که همراه با دور سر (HC)، دور شکم (AC) و طول استخوان ران (FL) برای برآورد وزن جنین استفاده می شود. لازم به ذکر است که در سه ماهه دوم بارداری از دیامتر در سونوگرافی برای تخمین سن حاملگی و تاریخ زایمان (EDD) نیز استفاده می شود.

دیامتر در برخی از وب سایت های فارسی زبان نیز به شکل زیر آمده است که ما برای شما در این قسمت نیز اضافه می کنیم.

تطابق اندازه‌های دیامتر عرضی مخچه، طول استخوان ران و قطر بین دو آهیانه در تعیین سونوگرافیک سن حاملگی جنین های مبتلا به تأخیر رشد داخل رحمی:

• دیامتر: در انسان، رشد مخچه ممکن است کمترین تاثیر را از تاخیر رشد داخل رحمی (IUGR) بپذیرد، بنابراین اندازه گیری دیامتر عرضی مخچه می تواند به عنوان معیار اندازه گیری مناسب جهت تعیین سن حاملگی جنین مبتلا به IUGR استفاده شود. مطالعه حاضر با هدف نقش اندازه گیری TCD در تعیین سن جنین های با تاخیر رشد داخل رحمی انجام شد.
• روش کار: این مطالعه مقطعی در سال 1395 بر روی 35 زن باردار دارای شکم کوچک و با احتمال جنین مبتلا به IUGR مراجعه کننده به بخش سونوگرافی بیمارستان امام رضا (ع) کرمانشاه انجام شد. ابتدا سن حاملگی آنها بر اساس آخرین قاعدگی (LMP) مشخص و سپس بیمار سونوگرافی شده و سن حاملگی نیز بر اساس اندازه گیری قطر عرضی مخچه (TCD) و سایر پارامترهای روتین سونوگرافی مشخص و در پایان نتایج با یکدیگر مقایسه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 22) و آزمون های تی زوجی، ویلکاکسون، ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.
• یافته ها: بین سن حاملگی برآورده شده توسط پارامتر TCD با سن حاملگی بر اساس LMP تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0 p). همچنین، سن حاملگی برآورد شده توسط پارامتر TCD به طور معناداری بیشتر از سن حاملگی بر اساس پارامترهای BPD و FL بود (05/0> p).
• نتیجه گیری: بهره گیری از پارامتر دیامتر عرضی مخچه (TCD) در برآورد سن دقیق جنین های مبتلا به تاخیر رشد داخل رحمی می تواند مطمئن و قابل استناد باشد.

معنی دیامتر در سونوگرافی چیست؟

دیامتر که در معنی لغوی به معنای قطر یا ضخامت است. منظور از دیامتر در سونوگرافی اندازه ضخامت یا قطر هر اندامی است که در تشخیص سونوگرافی برای سلامت یا بیماری، مورد بررسی قرار گیرد. مثلا معنای دیامتر در بارداری میتواند ضخامت کیسه حاملگی (Sac) باشد.

یک تخمدان طبیعی بین 2/5 تا 5 سانتی متر طول، و 1/5 تا 3 سانتی متر عرض و 0/6 تا 1/5 سانتی متر ضخامت دارد.

اندازه طبیعی دیامتر کبد

پزشکان از روش سونوگرافی برای تعیین اندازه یا دیامتر کبد استفاده می شود به این دلیل که وقتی کبد بیش از حد بزرگ شده باشد، پزشک متخصص می تواند این بزرگ شدن را روی اشعه ایکس تشخیص دهد. میانگین ​​اندازه طبیعی دیامتر کبد در بزرگسالان 14 سانتی متر است که اگر اندازه کبد از حد طبیعی بیشتر باشد می تواند نشانگر بیماری های جدی کبدی باشد.

بررسی روند رشد جنین بر مبنای معیارهای سونوگرافی جنین 16 تا 20 هفتگی

قبل از آنکه معیارهای سونوگرافی در هفته های مختلف را شرح دهیم ابتدا تعاریف ذیل را با هم مرور می کنیم:

 

BPD = Bi Parietal Diameter = بزرگترین قطر سر جنین (قطر بین دو استخوان گیجگاهی)

HC = Head Circumference = اندازه دور سر

AC = Abdominal Circumference = اندازه دور شکم

FL = Femur Lenght = اندازه استخوان ران

HL = Humerus Lenght = اندازه استخوان بازو

AFI = Amniotic Fluid Index = اندکس مقدار مایع آمنیوتیک (بر حسب میلی متر)

EW = Estimated Weight = تخمین وزن جنین (بر حسب گرم)

EH = Estimated Height = تخمین قد جنین (بر حسب میلی متر)

هفته شانزدهم:

BPD = 36 ± 5 mm

HC = 128 ± 15 mm

AC = 106 ± 10 mm

FL = 22 ± 4 mm

HL = 21 ± 4 mm

AFI = 88 – 189

EW = 146 (121 – 171)

EH = 11.6

هفته هفدهم:

BPD = 39 ± 5 mm

HC = 141 ± 15 mm

AC = 120 ± 15 mm

FL = 25 ± 4 mm

HL = 25 ± 5 mm

AFI = 131 (88 – 189)

EW = 181 (150 – 212)

EH = 13

هفته هجدهم:

BPD = 42 ± 4 mm

HC = 151 ± 20 mm

AC = 131 ± 15 mm

FL = 28 ± 5 mm

HL = 27 ± 5.5 mm

AFI = 131 (88 – 189)

EW = 223 (150 – 212)

EH = 14.2

هفته نوزدهم:

BPD = 45 ± 5 mm

HC = 160 ± 20 mm

AC = 140 ± 15 mm

FL = 30 ± 5 mm

HL = 29 ± 5 mm

AFI = 131 (88 – 189)

EW = 273 (150 – 212)

EH = 15.3

هفته بیستم:

BPD = 47 ± 4 mm

HC = 170 ± 20 mm

AC = 151 ± 15 mm

FL = 32 ± 6 mm

HL = 31 ± 5 mm

AFI = 166 (92 – 245)

EW = 331 (275 – 387)

EH = 16.4

چه زمانی برای اندازه گیری bpd در سونوگرافی به مرکز تصویر برداری از جنین مراجعه کرد؟

تمامی خانم‌ها در طول بارداری حداقل 3 بار سونوگرافی انجام می‌دهند. معمولا یکی از سونوگرافی ها در هفته 20 بارداری مخصوصا برای خانم‌هایی با بارداری پر خطر تجویز می‌شود. در این زمان متخصص تصویربرداری دور سر، دور شکم و طول استخوان ران را در کنار اندازه گیری قطر سر انجام می‌دهد. این اندازه گیری‌ها در کنار هم، وزن جنین و سن بارداری را تا حدی تخمین می‌زند.

همچنین برای پزشک روشن می‌شود که آیا رشد مغزی جنینی نرمال است یا خیر. اندازه قطر سر باید از 2.4 سانتی متر در هفته 13 بارداری به حدود تقریبی 9.5 سانتی متر در زمان زایمان برسد. البته تنها با اندازه گیری قطر سر در هفته‌های ‌بین هفته 12 و 26 بارداری می‌توان سن حاملگی را با خطای 10-11 روزه برآورد کرد و انجام آن در هفته‌های ‌بعد دیگر دقیق نخواهد بود و گاه تا 3 هفته احتمال تخمین اشتباه وجود دارد. حتی مطالعات دیگری نشان داده است انجام آن بعد از هفته 20 بارداری بی ارزش است.

خارج بودن اندازه BPD در سونوگرافی از محدوده طبیعی به چه معنی است؟

bpd در سونوگرافی آنومالی نیز اندازه گیری می شود. اگر اندازه گیری قطر سر جنین خارج از حد طبیعی باشد، پزشک آزمایشات بیشتری برای اطمینان از سلامت مادر و جنین تجویز می‌کند. کمتر بودن قطر سر از طبیعی می‌تواند نشانه محدودیت رشد داخل رحمی یا مسطح بودن جمجمه باشد. بالاتر بودن اندازه قطر سر نسبت به حد نرمال نیز نشان دهنده بروز مشکلاتی نظیر دیابت بارداری است.

از جمله دیگر نگرانی‌های ‌مادرانی که اندازه قطر سر در جنین‌شان طبیعی نیست، میکروسفالی است که در جنین خانم هایی که در معرض ویروس Zika باشند بروز می‌کند. برای تشخیص میکروسفالی از نشانه‌های ‌دیگری مانند ظاهر سر و اندازه گیری‌های ‌دیگر هم استفاده می‌شود.

مرکز پیشگیری و درمان بیماری‌های آمریکا برای زنانی که در معرض عفونت ویروس Zika هستند هر سه تا چهار هفته سونوگرافی جنین را توصیه می‌کند.

فراموش نکنید اگر عدد اندازه گیری شده مربوط به BPD در سونوگرافی از حد نرمال فاصله داشت همیشه نگران کننده نیست و گاه می‌تواند نتیجه حرکت جنین طی عکس برداری باشد. در این شرایط برای حصول اطمینان، پزشک اندازه گیری‌ها و آزمایشات دیگری را تجویز خواهد کرد.