نسل زِد و آلفا در تقابل با تکنولوژی؛ آیا خانوادهها آمادهاند؟
پژوهشها نشان میدهد کودکانی که بهصورت نامحدود به اینترنت، شبکههای اجتماعی و رسانههای دیجیتال دسترسی دارند، بیشتر در معرض بلوغ زودرس قرار میگیرند.
گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری دکتر شهاب ـ محمدمهدی سیدناصری (مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق بینالملل کودکان): امروزه، فضای مجازی به ابزاری بسیار تأثیرگذار در سبکِ زندگی، تربیت و رشدِ کودکان تبدیل شده است. در این میان، مسئله بلوغِ زودرس کودکان به واسطه مواجهه با محتوای نامناسب دیجیتال، نگرانیهای جدی برای والدین و متولیان تربیت ایجاد کرده است.
پژوهشها نشان میدهد کودکانی که بهصورت نامحدود به اینترنت، شبکههای اجتماعی و رسانههای دیجیتال دسترسی دارند، بیشتر در معرض بلوغ زودرس قرار میگیرند. خانوادهها، نخستین و مهمترین نهادِ آموزشی و تربیتی کودکان، باید در استفادهی صحیح از ابزارهای دیجیتال نقشآفرینی نمایند. فراهم کردنِ محیطی امن برای فرزندان و نظارت بر دسترسی آنان به محتواهای دیجیتال از جمله وظایف اصلی نهاد خانواده است.
اما در بسیاری از خانوادهها، به دلیل نبودِ آگاهی کافی یا مشغلههای روزمره، کنترل بر فضای دیجیتال نادیده گرفته میشود و این غفلت، کودکان را در معرض خطرات جبرانناپذیری قرار میدهد. کودکان هنگامِ استفاده از فضای مجازی ممکن است با محتوایی مواجه شوند که برای سن و شرایطِ شناختی آنان نامناسب است.
این محتواها شامل خشونت، فحشا، هرزهنگاری، ترویجِ مواد مخدر، و کلاهبرداری اینترنتی است. از مهمترین پیامدهای مواجهه با این فضا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:۱- نقضِ حریم شخصی؛ کودکان بهدلیل ناآگاهی ممکن است اطلاعات شخصی خود را به اشتراک بگذارند.۲- تحریکِ خشونت؛ بازیهای رایانهای با محتوای خشن، به رشد رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان منجر میشود.۳- بلوغِ زودرس جنسی؛ دسترسی به محتوای مستهجن، رشدِ شناختی کودکان را تحت تأثیر قرار داده و آنان را درگیر بحرانهای اخلاقی و روانی میکند.۴- اعتیاد به فضای مجازی؛ استفادهی طولانیمدت از اینترنت و شبکههای اجتماعی باعثِ وابستگی روانی و انزوای اجتماعی کودکان میشود.
برای مقابله با این چالشها، راهبردهای گوناگونی در سطح جهانی پیشنهاد شده است. برخی از این اقدامات عبارت اند از: آموزش والدین و نهاد خانواده و آموزش نحوهی استفاده از ابزارهای نظارتی دیجیتال و افزایشِ آگاهی خانوادهها در زمینه خطراتِ فضای مجازی، و همچنین تقویتِ فرهنگِ کتابخوانی و فعالیتهای جایگزین که والدین میتوانند با ترویجِ عادتِ کتابخوانی و مشارکت در فعالیتهای خلاقانه، محیط سالمتری برای کودکان فراهم کنند.
در راهکاری دیگر میتوان به وضعِ قوانین و مقررات مؤثر اشاره نمود، تدوین و اجرای قوانینی که دسترسی کودکان به محتوای آسیبزا را محدود کرده و ابزارهای حمایتی را تقویت کند؛ و در آخرین راهکار باید به تقویت نقشِ نظام آموزشی اشاره نمود که آموزش مهارتهای دیجیتال به کودکان، در کنار ترویج ارزشهای اخلاقی و اجتماعی، میتواند آنان را برای مواجههی مسئولانه با فضای مجازی آماده کند.
کتابخوانی نه تنها عاملی جهت تقویت قوهی تحلیل و خلاقیت در کودکان است، بلکه ابزاری برای جلوگیری از انحرافِ آنان به سمتِ محتوای نامناسب مجازی محسوب میشود. خانوادهها میتوانند با ایجادِ فضایی دوستانه و گفتوگوی صریح در مورِد مسائلِ اخلاقی، اعتماد کودکان را جلب نموده و آنان را برای تصمیمگیریهای آگاهانه یاری کنند.
در نهایت، تربیت نسلی آگاه و سالم در عصرِ دیجیتال مستلزم مشارکت فعالِ والدین، نظامِ آموزشی و دولت است. این تعامل سهجانبه میتواند بستری برای حمایت و صیانت از حقوقِ کودکان و ایجادِ محیطی امن و سازنده برای رشدِ آنان فراهم کند.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "نسل زِد و آلفا در تقابل با تکنولوژی؛ آیا خانوادهها آمادهاند؟" هستید؟ با کلیک بر روی استان ها، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "نسل زِد و آلفا در تقابل با تکنولوژی؛ آیا خانوادهها آمادهاند؟"، کلیک کنید.